تب روده‌ای توسط سالمونلا تیفی و پاراتیفی ایجاد می‌شود و نکات کاربردی و تستی زیادی دارد. به ده نکته مهم زیر توجه کنید:
نکته اول: چشمگیرترین علامت تب رودهاى تب طولانى مدت (۳۸/۸ تا ۴۰/۵ درجه سانتیگراد) است. تب در بیش از ۷۵% از بیماران در ابتداى بیمارى وجود دارد و در صورت عدم درمان مىتواند تا ۴ هفته طول بکشد.
نکته دوم: بیماران مبتلا به تب رودهاى مىتوانند دچار اسهال یا یبوست شوند. تنها در ۳۰ تا ۴۰% بیماران، تب تیفوئیدى با درد شکم تظاهر مىکند.
نکته سوم: Rose Spots بصورت نوعى راش ماکولوپاپولر کمرنگ (به رنگ ماهى سالمون) که با فشار دادن محو مىشود، عمدتا بر روى تنه و قفسه سینه در بیماران مبتلا به تب رودهاى ظاهر مىشود. این راش در ۳۰% از بیماران در انتهاى هفته اول دیده مىشود و پس از ۲ تا ۵ روز ناپدید مىگردد، بدون آن که اثرى از خود بر جاى بگذارد. مىتوان سالمونلا را در این ضایعات پوستى یافت.
نکته چهارم: از جمله مشخصات بالینى تب رودهاى مىتوان به برادىکاردى نسبی در اوج تب بالا اشاره کرد.
نکته پنجم: عوارض دیررس تب تیفوئیدى در هفتههاى سوم و چهارم عفونت مشاهده مىشوند و در بیماران بالغى که تحت درمان قرار نگرفتهاند، شیوع بیشترى دارند. از جمله این عوارض مىتوان به پرفوراسیون و یا خونریزى گوارشى اشاره کرد. ممکن است عوارض مذکور با وجود بهبود بالینى روى دهند. پرفوراسیون و خونریزى گوارشى، هر دو خطرناک مىباشند و نیاز به درمان طبى سریع و مداخله جراحى دارند.
نکته ششم: در تب رودهاى در ۱۵ تا ۲۵% موارد لوکوپنى و نوتروپنى وجود دارد. در بیشتر بیماران، با وجود بالا بودن تب، شمارش گلبولهاى سفید خون طبیعى است. با این وجود، در ۱۰ روز اول بیمارى (بویژه در کودکان) ممکن است لوکوسیتوز روى دهد. همچنین در صورتى که در مراحل بعدى بیمارى عوارضى چون پرفوراسیون روده و یا عفونت باکتریایى ثانویه ایجاد شود، نیز ممکن است لوکوسیتوز مشاهده شود.
نکته هفتم: بجز نتیجه مثبت کشت، هیچ آزمون اختصاصى دیگرى براى تب رودهاى تشخیصى نمىباشد. براى تشخیص قطعى تب رودهاى، کشت مثبت سالمونلا تیفى یا پاراتیفى لازم است: ۱ـ کشت خون: حساسیت کشت خون ۶۰% است. ۲ـ کشت ترشحات روده: علىرغم منفى بودن کشت مغز استخوان، ممکن است کشت ترشحات روده مثبت باشد. ۳ـ کشت مدفوع: کشت مدفوع در ۶۰ تا ۷۰% موارد در اولین هفته منفى است، اما در صورتى که بیمار درمان نشود، ممکن است در سومین هفته مثبت باشد. ۴ـ کشت مغز استخوان: برخلاف کشت خون، با وجود درمان آنتىبیوتیکى براى ۵ روز یا کمتر، کشت مغز استخوان از حساسیت بالایى برخوردار است. در صورتى که خون، مغز استخوان و ترشحات روده، همگى کشت داده شوند، احتمال مثبت بودن کشت به بیش از ۹۰% مىرسد.
نکته هشتم: درمان Empirical تب تیفوئیدى با سفتریاکسون داخل وریدى (۱۴-۱۰ روز) یا آزیترومایسین خوراکى براى ۵ روز انجام مىشود. اگر ارگانیسم کاملاً حساس باشد، سیپروفلوکساسین یا آزیترومایسین خط اول درمان و آموکسىسیلین خط دوم درمان است.
نکته نهم: اگر بیمار دچار عفونت با سالمونلا تیفى مقاوم به کینولون شده باشد، براى درمان مىتوان از سفتریاکسون یا آزیترومایسین استفاده کرد. سفتریاکسون، سفوتاکسیم و سفیکسیم (خوراکى) در درمان انواع مقاوم به چند داروى ارگانیسم مؤثر هستند. این داروها سبب بهبود تب در مدت ۱ هفته مىشوند.
نکته دهم: در بیمارانى که حامل مزمن سالمونلا هستند مىتوان ۴ هفته آنتىبیوتیکى مناسب تجویز کرد. درمان با سیپروفلوکساسین یا فلوئوروکینولون دیگر در ۸۰% موارد مفید است. احتمال ریشهکنى با تجویز آموکسىسیلین خوراکى کمتر از فلوئوروکینورونها است، اما اگر باکترى مقاوم به فلوئوروکینورون و حساس به آمپىسیلین باشد، باید این درمان را در نظر داشت. اگر اختلال آناتومى وجود داشته باشد (سنگ صفراوى یا کلیوى) باید اقدام جراحى هم انجام شود.
