به نکات مهم داروهای ضد دیابت بر اساس آخرین ویراست هاریسون می‌پردازیم. یادتان باشد که در آزمون‌های دستیاری و پیش‌کارورزی معمولا دو سوال داخل از مبحث دیابت است. درمان دیابت مهمترین و سوالی‌ترین بخش آن است.
نکته اول: از جمله کنترااندیکاسیون‌های تجویز مت‌فرمین می‌توان به این موارد اشاره کرد: 1- نارسایی کلیوی در حد متوسط (GFR کمتر از 30)؛ 2- هر نوع اسیدوز؛ 3- CHF ناپایدار؛ 4- بیماری کبدی؛ 5- هیپوکسمی شدید. همچنین در بیمارانی که در بیمارستان بستری می‌شوند، در بیمارانی که نمی‌توانند مواد خوراکی دریافت کنند و در بیمارانی که نیاز به تجویز مواد حاجب برای رادیوگرافی است. باید این دارو را قطع کرد (می‌دانید تا بحال چند بار از همین نکته سوال آمده است؟)
نکته دوم: مهار کننده‌های SGLT2 (مانند امپاگلیفلوزین) دفع کلیوی گلوکز را افزایش می‌دهند و سطح گلوکز خون را پائین می‌آورند. این داروها بازجذب سدیم را هم مهار می‌کنند و به همین دلیل نوعی اثر دیورتیک دارند و می‌توانند سبب کاهش فشار خون سیستولی شوند.
نکته سوم: از مهار کننده‌های SGLT2 (مانند امپاگلیفلوزین) نباید در دیابت نوع 1 یا انواع پانکراسی دیابت ملیتوس که با کمبود انسولین همراه هست، استفاده شود.
نکته چهارم: امپاگلیفلوزین و کاناگلیفلوزین در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 خطر رویدادهای CVD و مرگ و میر قلبی عروقی (در بیماران مبتلا به CVD) را کم می‌کنند.
نکته پنجم: تیازولیدندیون‌ها در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی و CHF کلاس 3 و 4 کنترااندیکه هستند.
نکته ششم: تیازولیدندیون‌ها ممکن است سبب تشدید ادم ماکولای دیابتی شوند. در زنان یائسه‌ای که از این داروها استفاده می‌کنند، افزایش شکستگی گزارش شده است.
نکته هفتم: مهار کننده‌های آلفاگلوکوزیداز مانند آکاربوز میگلیتول جذب گلوکز را به تعویق می‌اندازند و از میزان هیپرگلیسمی بعد از غذا می‌کاهند. عارضه اصلی این داروها، گوارشی است (اتساع شکم، نفخ، اسهال).
نکته هشتم: سولفونیل‌اوره‌ها محرک ترشح انسولین هستند و با کانال پتاسیم حساس به ATP در سلول‌های بتای جزایر پانکراس واکنش می‌دهند و سبب ترشح انسولین می‌شوند. این داروها در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که بتازگی دچار بیماری شده‌اند (کمتر از 5 سال) بیشترین تاثیر را دارند.
نکته نهم: آگونیست‌های GLP-1 مانند اگزناتید سبب کاهش وزن می‌شوند و هیپوگلیسمی ایجاد نمی‌کنند (مگر در صورت استفاده با محرک‌های ترشح انسولین یا انسولین). این داروها حوادث قلبی عروقی را کاهش می‌دهند.
نکته دهم: مهار کننده‌های DPP-IV مانند سیتاگلیپتین سبب هیپوگلیسمی نمی‌شوند؛ این داروها می‌توانند کهیر و آنژیوادم و عوارض پوستی ایمنی ایجاد کنند.
