کانسر پستان را به دو دسته غیر مهاجم (کارسینوم داکتال در جا و کارسینوم لبولار درجا) و کارسینوم مهاجم تقسیم میکنند. در زیر به ده نکته بسیار مهم در مورد پاتولوژی کانسر پستان توجه کنید:
نکته اول: LCIS ظاهری یکدست دارد. سلولهای آن منومرفیک هستند و هسته گرد دارند و بصورت خوشههایی که به سستی به هم متصل شدهاند، در داخل لبولها دیده میشوند. LCIS بندرت با کلسیفیکاسیون همراه است.
نکته دوم: DCIS بطور شایع با کلسیفیکاسیون همراه است.
نکته سوم: کارسینوم داکتال مهاجم شامل تمامی کارسینومهایی میشود که نمیتوان آنها را بصورت نوع خاصی طبقهبندی کرد. بیشتر کانسرهای پستان (۷۰ تا ۸۰%) از این نوع هستند. این نوع کانسر معمولا با DCIS همراهی دارد. بیشتر کارسینومهای داکتال مهاجم واکنش دسموپلاستیک ایجاد میکنند.
نکته چهارم: کارسینوم لبولار مهاجم حاوی سلولهای ارتشاح یابندهای شبیه به سلولهای LCIS است و ۱۰ تا ۱۵% از کانسرهای پستان را شامل میشود. سلولها به استروما حمله میبرند و اغلب بصورت Single-File آرایش پیدا میکنند.
نکته پنجم: کارسینوم لبولار مهاجم الگوی متاستاز منحصر به فردی دارد و بطور شایع به مایع مغزی نخاعی، سطوح سروزی، مجرای گوارش، تخمدان، رحم و مغز استخوان گسترش پیدا میکند.
نکته ششم: کارسینوم با خصوصیات مدولاری ۵% از کانسرهای پستان را شامل میشود. این بدخیمی بصورت تودههای گردی رشد میکند که در تصویربرداری افتراق آنها از تومورهای خوشخیم دشوار است. تومور از ورقههایی از سلولهای آناپلاستیک بزرگ تشکیل شده است که با ارتشاح لنفوسیتی همراه است.
نکته هفتم: کارسینوم موسینوز یا کولوئید مقدار زیادی موسین خارج سلولی تولید میکند. تومور معمولا نرم و ژلاتینی است.
نکته هشتم: کارسینوم توبولار تقریبا در تمامی موارد در ماموگرافی بصورت توده نامنظم کوچک تشخیص داده میشود. سلولهای تومور طوری قرار میگیرند که توبولهایی بخوبی شکل یافته بوجود میآورند. در این نوع تومور متاستاز لنفاوی نادر است و پیشآگهی عالی میباشد.
نکته نهم: کارسینوم التهابی بیشتر با ظاهر بالینی خود تعریف میشود تا مرفولوژی خاصی که دارد: بیمار با تورم و قرمزی پستان، بدون وجود توده قابل لمس مراجعه میکند. کارسینوم مهاجم زمینهای تمایز کمی دارد و بطور منتشر به فضاهای لنفاوی درم تهاجم میکند و سبب انسداد آنها میشود.
نکته دهم: بیماری پاژه نوک پستان با انتشار DCIS به مجاری لاکتیفروس و پوست مجاور نیپل مشخص میشود. بنابراین بر روی پوست نیپل و آرئول مجاور اگزودای کراسته یک طرفه بوجود میآید.