نیترات‌ها از جمله داروهای ضد آنژین مهم هستند، در زیر به ده نکته مهم در مورد این داروها اشاره می‌کنیم:
نکته اول: بر اساس مدت اثر، نیترات‌ها و نیتریتها را به ۴ دسته تقسیم مىکنند:
- بسیار کوتاه اثر: آمیل نیتریت استنشاقى (۳ تا ۵ دقیقه): امروزه براى درمان آنژین بکار نمىرود.
- کوتاه اثر: نیتروگلیسیرین یا ایزوسورباید دىنیترات زیر زبانى (۱۰ تا ۳۰ دقیقه): نیمه عمر ایزوسورباید دىنیترات بیشتر از نیتروگلیسرین است.
- داراى اثر متوسط: نیتروگلیسیرین یا ایزوسورباید دىنیترات خوراکى (۴ تا ۵ ساعت)؛
- داراى اثر دراز مدت: نیتروگلیسیرین بصورت Transdermal patch (8 تا ۱۰ ساعت).
نکته دوم: در بستر عروقى، وریدها بیش از سایر عروق به اثر نیترات‌ها حساس هستند، شریانها حساسیت کمترى دارند و شریانچهها از همه کمتر تحت تأثیر این داروها قرار مىگیرند.
نکته سوم: نیترات‌ها اثرات زیر را اعمال مىکنند:
- وریدها را گشاد مىکنند و در نتیجه سبب کاهش اندازه قلب در دیاستول مىشوند (Preload را کم مىکنند)؛
- شریانچهها را گشاد مىکنند و سبب کاهش مقاومت عروقى محیطى و فشار خون مىشوند ( Afterload را کم مىکنند).
نکته چهارم: مکانیسم اصلى درمان آنژین توسط نیترات‌ها، کاهش نیاز قلب به اکسیژن است و افزایش جریان خون عروق کرونر در ناحیه ایسکمیک اهمیت کمترى دارد. اما در آنژین ناشى از اسپاسم عروق، برطرف شدن اسپاسم و افزایش جریان خون مشاهده مىشوند.
نکته پنجم: نیترات‌ها اثر مستقیمى بر روى میوکارد ندارند، اما در اثر کاهش فشار خون مىتوانند تاکىکاردى رفلکسى قابل توجهى ایجاد کنند و بر نیروى انقباضى قلب بیافزایند.
نکته ششم: درمان استاندارد درد آنژینى حاد، استفاده از قرص زیر زبانى (یا اسپرى) نیتروگلیسرین است که طول اثر آن ۱۰ تا ۲۰ دقیقه مىباشد. نیتروگلیسرین خوراکى (با رَهِش طبیعى) ۴ تا ۶ ساعت اثر دارد، اما انواعى از آن که رهش طولانى دارند، اثر طولانىترى نیز خواهند داشت.
نکته هفتم: انواع ترانسدرمال نیترات (پماد یا Patch) مىتوانند تا ۲۴ ساعت سطح خونى دارو را حفظ کنند، اما پس از ۸ تا ۱۰ ساعت، نسبت به اثر دارو تولرانس ایجاد مىشود و بسرعت از تأثیر دارو کاسته مىشود. بنابراین توصیه مىشود که Patchهاى نیتروگلیسرین پس از ۱۰ تا ۱۲ ساعت برداشته شوند تا حساسیت نسبت به دارو به حالت طبیعى بازگردد.
نکته هشتم: شایع‌ترین عوارض نیترات‌ها از اتساع عروقى ناشى مىشوند. از جمله این عوارض مىتوان موارد زیر را نام برد:
- تاکىکاردى: در اثر رفلکس بارورسپتور؛
- هیپوتانسیون ارتواستاتیک: اثر دارو بر روى وریدها و متسع کردن آنها؛
- سردرد ضرباندار: اتساع عروق مننژ.
نکته نهم: نیترات‌ها مىتوانند با سیلدنافیل (ویاگرا) تداخل داشته باشند. سیلدنافیل فسفودىاستراز (PDE5) را مهار مىکند. این آنزیم cGMP را در عضلات صاف متابولیزه مىکند. افزایش cGMP سبب شُل شدن عضلات صاف شده، جریان خون را افزایش مىدهد و در نتیجه Erection طولانىتر و مؤثرتر مىشود. در عضلات صاف عروق نیز تأثیرى مشابه ایجاد مىشود. در نتیجه ترکیب نیترات (که سبب افزایش تولید cGMP مىشوند) و مهار کنندههاى PDE5 (که سبب کاهش تجزیه cGMP مىشوند) مىتواند سبب هیپوتانسیون شدید و هیپوپرفوزیون اعضاى حیاتى گردد.
نکته دهم: از جمله عوارض نیتریتها مىتوان به متهموگلوبولینمى اشاره کرد، اما نیترات‌ها متهموگلوبولینمى ایجاد نمىکنند.
