بخش ترومای جراحی بسیار مهم است و سوالی. یکی از بخشهایی که همیشه از آن سوال میآید، ترومای شکم است. ترومای شکم میتواند نافذ یا غیر نافذ باشد. ترومای نافذ میتواند انرژی کم داشته باشد (چاقو) یا انرژی زیاد (گلوله). با هم ده نکته مهم در ارتباط با ترومای شکم را از جراحی لاورنس مرور میکنیم:
نکته اول: در صورت وجود هیپوتانسیون بدون توجیه در بیماری که آسیب دیده است، باید به فکر آسیب داخل شکمی بود. خونریزی خطرناک داخل شکمی از جمله علل شایع شوک است و در ارزیابی اولیه مجروح باید به آن توجه کرد.
نکته دوم: اگر زخم نافذ شکم به همراه پریتونیت وجود داشته باشد، باید بسرعت لاپاراتومی انجام شود؛ در این حالت احتمال آسیب دیدن احشاء بالا است.
نکته سوم: در بیماری که از نظر همودینامیک وضعیت پایداری دارد و دچار زخم نافذ در RUQ یا ناحیه توراکوابدومینال شده است و تنها عضو درگیر کبد است، باید بصورت غیر جراحی درمان شود.
نکته چهارم: در فردی که دچار آسیب کم سرعت ناشی از اجسام تیز به شکم شده است، باید تحت بیحسی موضعی تجسس زخم انجام شود؛ در صورت آسیبدیدگی فاشیا یا پریتوان باید لاپاراتومی انجام شود.
نکته پنجم: زخم نافذ گلوله در پشت یا پهلو باید همانند زخمهای شکم درمان شود، با این تفاوت که در بیمارانی که وضعیت پایدار دارند، انجام سیتی اسکن با ماده حاجب از راه دهان و رکتوم به تشخیص عضو آسیب دیده کمک میکند.
نکته ششم: در بیمار هیپوتانسیوی که دچار زخم نافذ در پشت، شکم یا پهلو است، باید لاپاراتومی تجسسی Emergent انجام شود.
نکته هفتم: سیتی اسکن استاندارد طلایی برای تشخیص آسیب اعضای داخل پریتوان و رتروپریتوان در بیماری است که همودینامیک پایدار دارد.
نکته هشتم: سونوگرافی شکمی FAST روش تشخیصی سریع و آسانی که جای لاواژ تشخیصی پریتوان را برای تشخیص خونریزی داخل پریتوان گرفته است. با این روش میتوان وجود مایع آزاد در شکم یا پریکارد را تشخیص داد.
نکته نهم: در بیماری که دچار ترومای شکم شده است، در غیاب شواهد آسیب دیدگی اورترا یا بالا رفتن پروستات در معاینه رکتوم، کاتتر ادراری کار گذاشته میشود تا هم احیای مایعات راحت تر شود و هم هماچوری ناشی از آسیب دیدگی کلیه یا مثانه تشخیص داده شود.
نکته دهم: در بیمار هیپوتانسیوی که دچار ترومای غیر نافذ شکم شده است و به احیاء با مایعات پاسخ نمیدهد، باید منشاء خونریزی داخل شکم در نظر گرفته شود، مگر آن که خلافش ثابت شود. آسیب عصبی یا آسیب نخاع هم میتوانند سبب هیپوتانسیون شوند، اما خونریزی داخل شکمی شایعتر است. طحال و یا کبد شایعترین محلهای خونریزی هستند.