مبحث پانکراتیت حاد بسیار مهم و سوالى است و هم در داخلی و هم در جراحی به کار شما می‌آید. به ده نکته مهم در مورد تشخیص پانکراتیت بر اساس سسیل اسنشیال توجه کنید.
نکته اول: براى تشخیص پانکراتیت حاد باید دو مورد از سه مورد زیر وجود داشته باشند: ۱ـ درد شکمى مختص پانکراتیت حاد؛ ۲ـ افزایش سطح آمیلاز و یا لیپاز سرم (بیش از سه برابر حداکثر مقدار طبیعى)؛ ۳ـ یافتههاى اختصاصى مربوط به پانکراتیت حاد در تصویربردارى.
نکته دوم: در بیماران مبتلا به هیپرترىگلیسریدمى یا پانکراتیت حاد ناشى از الکل ممکن است سطح آمیلاز طبیعى باشد.
نکته سوم: در موارد زیر نیز سطح آمیلاز سرم افزایش مىیابد: ۱ـ پرفوراسیون رودهها؛ ۲ـ انسداد یا ایسکمى روده؛ ۳ـ آپاندیسیت حاد؛ ۴ـ کولهسیستیت؛ ۵ـ بیمارىهاى تخمدانها و لولههاى فالوپ؛ ۶ـ نارسایى کلیوى.
نکته چهارم: اندازهگیرى سطح لیپاز براى تشخیص پانکراتیت بهتر است، چرا که حساستر و اختصاصىتر از آمیلاز مىباشد.
نکته پنجم: در برخى از شرایط غیر مرتبط با پانکراس که آمیلاز افزایش پیدا مىکند، سطح سرمى لیپاز طبیعى مىماند: ۱ـ ماکروآمیلازمى؛ ۲ـ اختلالات غدد بزاقى؛ ۳ـ بیمارىهاى تخمدانها و لولههاى فالوپ.
نکته ششم: ممکن است لیپاز در جریان آپاندیسیت، بیمارى کلیوى و کولهسیستیت افزایش پیدا کند.
نکته هفتم: در صورت شک به پانکراتیت، اگر تشخیص نامشخص باشد، انجام سىتى اسکن با ماده حاجب یا MRI اندیکاسیون دارد. اندیکاسیون دیگر تصویربردارى در پانکراتیت مواردى از پانکراتیت است که در آن بیمار در مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول بسترى در بیمارستان بهبود نمىیابد.
نکته هشتم: یافتههاى تصویربردارى در پانکراتیت حاد شامل این موارد مىشوند: ۱ـ بزرگى پانکراس؛ ۲ـ تغییرات التهابى اطراف پانکراس؛ ۳ـ تجمع مایع در خارج پانکراس.
نکته نهم: تصویربردارى نمىتواند تشخیص پانکراتیت را رد کند، زیرا در ۱۵ تا ۳۰% از پانکراتیتهاى خفیف تصویربردارى طبیعى است.
نکته دهم: در بیماران مبتلا به پانکراتیت حاد در صورت افزایش موقت آزمونهاى عملکرد کبد (بویژه افزایش بیش از ۳ برابر سطح ALT) باید به فکر پانکراتیت صفراوى بود. در صورت شک به پانکراتیت صفراوى باید سونوگرافى از راه شکم انجام شود.
