۲- شروع مطالعه از حجم کم
مطالعه را از کتابهاى خلاصه آغاز کنید. حجم مطالب بقدرى زیاد هستند که شما نمىتوانید تمامى آنها را پوشش بدهید. در مجموع یک خلاصه «خوب» از جهات زیر مفید واقع مىشود:
به شما امکان مىدهد تا تمامى مطلب مورد نظر را مطالعه کنید و بخش مهمی را نادیده نگیرید.
مطالب مهمتر را براى شما مشخص مىکند.
به شما اجازه مىدهد تا در مدت زمان مناسب، چند بار مطالب مورد نظر را مرور کنید.
به شما کمک مىکند تا درصد بیشترى از مطالب خوانده شده را بیاد بسپارید.
به شما امکان مىدهد تا با مطالعه کامل و مفید اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.
مثالى بزنیم: اگر بخواهید درسنامه پوست را بطور کامل بخوانید، چقدر زمان مىخواهید؟ مسلما براى احاطه کامل و واقعى بر این کتاب، حداقل یک ماه زمان مىخواهید. آیا لزومى دارد که براى درماتولوژى که تنها ۶ پرسش در آزمون پذیرش دستیار دارد، یک ماه زمان بگذارید؟ اگر کتاب را بطور کامل بخوانید، چقدر احتمال دارد که به تمامى پرسشهاى درماتولوژى پاسخ بدهید؟ آیا مىتوانید تمامى مطالب آن را بیاد داشته باشید. مسلما با مطالعه کامل کتاب از زمان مرور و خواندن دیگر دروس خود نیز مىکاهید. پس بهتر است مطالعه مبحث درماتولوژى را با یک کتاب خلاصه آغاز کنید و سپس مطالب لازم دیگر را بر روى مطالب خوانده شده (با شیوههایى که بعدا گفته مىشود)، بیافزایید. باور کنید اگر درسنامه پوست بطور کامل بخوانید بازهم ممکن است نتوانید به تمامى پرسشهاى آن پاسخ دهید.
۳- شروع مطالعه دروس اصلى
مطالعه را از دروس اصلى و پایهاى آغاز کنید. بخاطر داشته باشید که مبحث «داخلى» از تمامى دروس دیگر اهمیت بیشترى دارد، زیرا:
حداقل ۴۵ پرسش از آزمون را بخود اختصاص مىدهد.
با مطالعه داخلى بر مطالب دروس دیگر نیز تسلط پیدا مىکنید. به عنوان مثال، مطالب مربوط به کودکان (بجز بخشهاى تغذیه، رشد و نمو و نوزادان)، شباهت زیادى با مطالب داخلى دارد. جراحى نیز به همین ترتیب!
از جمله دروس مهم دیگر، مىتوان به «فارماکولوژى» اشاره کرد. بظاهر تنها ۶ پرسش از مبحث فارماکولوژى در آزمون پذیرش دستیار انتظار شما را مىکشد! اما مطلب به همین سادگى نیست. در مجموع حداقل ۱۵ پرسش از کل آزمون شما با مطالعه مبحث فارماکولوژى قابل پاسخ دادن هستند. در مبحث روانپزشکى حتما از سایکوفارماکولوژى پرسش طرح خواهد شد. برخى از پرسشهاى داخلى نیز به فارماکولوژى ارتباط پیدا مىکنند. پس اگر بتوانید مطالعه
فارماکولوژى را با مطالعه دیگر درسهاى خود مخلوط کنید، مسلما نتیجه بهترى در انتظار شما خواهد بود (به عنوان مثال در هنگام مطالعه مبحث بیمارىهاى عروق کرونر، نیمنگاهى به همین مبحث از کتاب کاتزونگ داشته باشید).
«پاتولوژى» نیز از جمله دروس پایه به شمار مىرود. در آزمون پذیرش دستیار، ۹ پرسش از مبحث پاتولوژى طرح مىشود. تعداد کمى نیست! بهتر است پاتولوژى را نیز در کنار دروس داخلى مطالعه کنید. به عنوان مثال، در هنگام خواندن گلومرولونفریتها حتما نگاهى به پاتولوژى رابینز بکنید!
«عفونى» نیز درسى پایهاى است، چرا که در تمامى مباحث بکار شما مىآید. به عبارت دیگر در تمامى مباحث، بیمارىهاى عفونى تکرار مىشوند، پس چه بهتر که از همان ابتدا عفونى را مطالعه کنید و در هر مبحث به مرور اطلاعات خود بپردازید.
۴- مطالعه همزمان دروس ماژور و ماینور
برنامه خود را بصورتى تنظیم کنید که روزانه بتوانید یکى از دروس ماژور (به عنوان مثال داخلى) را به همراه یکى از دروس ماینور (مثلا چشمپزشکى) مطالعه نمائید. یادتان باشد که مطالعه روزانه و کامل یک درس کمى مشکل است. شما نیاز به تنوع دارید، در غیر این صورت بسرعت از توان مطالعه شما کاسته خواهد شد. مىتوانید براى مطالعه درس ماینور خود، پایان روز را انتخاب کنید. بدین ترتیب با وجود خستگى ناشى از کار یا مطالعه روزانه مىتوانید درس ماینور را که نیاز کمترى به توجه و دقت دارد، بخوانید.
۵- مرور کردن
برنامه خود را بصورتى تنظیم کنید که سه پنجم از وقت مطالعه شما به مطالعه مطالب جدید ودو پنجم به مرور کردن درسهاى خوانده شده اختصاص داشته باشد. «مرور» را فراموش نکنید. درسهاى پزشکى عمدتا نیاز به از بر کردن دارند و بسرعت برق از یاد مىروند. پس گمان نکنید که با یک بار خواندن یک مبحث مطالب آن به یادتان مىماند. مرور کردن به شما کمک مىکند تا حافظه خود را به جنگ بطلبید، نکاتى را که در مطالعه اول از نظر انداختهاید، بیاد بسپارید و در مجموع برداشت بهترى از مطلب مورد مطالعه داشته باشید.
۶- مطالعه هماهنگ
از روش مطالعه «هماهنگ» استفاده کنید: به کمک این روش در مورد مطالب مشترک بین مباحث مختلف، پایه اطلاعات خود را بر اساس مبحثى که مطلب مورد نظر در آن اهمیت بیشترى دارد، بنا کنید و در هنگام خواندن مباحث دیگر، تنها نکات مربوط به مطلب مورد نظر را بیاد بسپارید. به عنوان مثال، مطلبى همچون STD در مباحث عفونى، پوست، زنان و اورولوژى مشترک است. در هنگام خواندن مبحث عفونى، شما پایهاى براى مطالب مربوط به (بصورت جدول، خلاصه، الگوریتم) تهیه مىکنید و آن را بخاطر مىسپارید. حال هنگام مطالعه مبحث پوست یا زنان یا اورولوژى، شما مىتوانید از همان پایه مطالب خود استفاده کرده، تنها نکات لازم را به آن اضافه کنید. بدین ترتیب نه تنها سرعت مطالعه شما افزایش مىیابد، بلکه مطالب مورد نظر بهتر در خاطر شما باقى خواهند ماند.
۷- پرسشهاى چهارگزینهاى
با پرسشهاى چهار گزینهاى آشنا شوید. یادتان باشد، لزومى ندارد که مباحث را با کمک پرسشهاى چهار گزینهاى مطالعه کنید، بلکه سعى کنید پس از مطالعه دروس به سراغ پرسشهاى چهار گزینهاى بروید. یادتان باشد، حتما لازم نیست به پرسشهاى چهار گزینهاى درسى را بتازگى مطالعه کردهاید، بپردازید. اگر راست مىگوئید، به سراغ درسهایى بروید که هنوز آنها را نخواندهاید. با بررسى پرسشهاى چهار گزینهاى:
با نحوه طرح پرسش آشنا مىشوید؛
مطالبى را که در حافظه دارید مرور مىکنید؛
به مطالبى که پیش از آن مورد توجه شما نبودند، توجه مىکنید؛
می‌فهمید که چه مطالبى مهم هستند.
۸- خلاصه کردن / دستهبندى کردن
تا آنجا که مىتوانید مطالب مورد مطالعه را دستهبندى کنید. هر چقدر مطلب مورد نظر مرتبتر باشد، بهتر به ذهن شما سپرده مىشوند و در هنگام آزمون شما راحتتر آن را از درون ذهن خود بیرون مىکشید.
مقدار مطالعه
چقدر باید مطالعه کنیم؟ این پرسشى است که در ناخودآگاه همه ما وجود دارد. چقدر باید مطالعه کنیم تا نتیجه قابل قبولى در آزمون دستیارى کسب کنیم؟ نفر اول آزمون روزانه چقدر مطالعه مىکند؟ ۱۰ ساعت؟ ۱۸ ساعت؟ نگران نباشید! نوع مطالعه مهمتر از مقدار مطالعه است! درست بخوانید، اما کم بخوانید! موفق مىشوید! لزومى ندارد براى قبول شدن در آزمون دستیارى خود را خانه حبس کنید و فقط بخوانید! کیفیت مطالعه بسیار مهمتر از کمیت آن است. مطالعه مفید بسیار مهمتر از مطالعه حجیم و بدون فایده است. درست مطالعه کنید و از وقت خود نهایت استفاده را ببرید. روزانه فقط ۴ ساعت مىتوانید مطالعه کنید؟ اشکالى ندارد. حجم مطالعه خود را متناسب با وقت خود انتخاب کنید و اگر همین ۴ ساعت مطالعه روزانه را بطور مرتب حفظ کنید، مطمئن باشید که نتیجه مىگیرید. فقط یک نکته مهم: سعى کنید در ماه آخر (یا ترجیحا دو ماه آخر) پیش از آزمون، مشغله خود را کمتر کنید و بیشتر وقت براى مطالعه بگذارید. هر چقدر بیشتر به آزمون نزدیک شوید، اهمیت زمان مطالعه شما بیشتر مىشود. پس ماه آخر سعى کنید زمان مطالعه روزانه خود را به ۱۰ ساعت و یا بیشتر برسانید.
رویارویى با تستها
۱ـ آشنایى قبلى با تستها
آشنایى با نحوه طرح پرسشهاى آزمون اهمیت زیادى دارد. حتما پرسشهاى سالهاى قبل را مطالعه و با دقت بررسى کنید. ممکن است پرسش تکرارى طرح نشود، اما با مطالعه پرسشهاى سالهاى قبل (پیشکارورزى و دستیارى) دیدى کلى نسبت به نحوه طرح پرسشها بدست مىآورید و مىتوانید بر روى مطالب مهمتر (که احتمال طرح پرسش از آنها بیشتر است)، تأکید بیشترى داشته باشید.
بهتر است در هنگام مطالعه هر مبحث (به عنوان مثال مطالعه مبحث بیمارىهاى شبکیه) پرسشهاى سالهاى قبل را هم بررسى کنید. به عبارت دیگر پیش از شروع مطالعه، ابتدا نگاهى کلى به پرسشها بیاندازید، سپس مبحث را کامل مطالعه کنید و بعد بار دیگر به سراغ پرسشها بروید و این بار با دقت آنها را مطالعه کنید و به آنها پاسخ دهید.
۲ـ تمرین تست زدن
پرسشهاى آزمون، چهار گزینهاى هستند. برخى بخوبى به این پرسشهاى چهار گزینهاى پاسخ مىدهند و برخى دیگر با وجود معلومات کافى، پاسخ اشتباه به پرسشها مىدهند. شما از کدام دسته هستید؟ اگر «تستزن» خوبى نیستید، تست زدن را آغاز کنید. براى نحوه تست زدن، الگوریتمى براى خود ابداع کنید و بر اساس آن الگوریتم تا مىتوانید تست بزنید. به عنوان مثال با خود قرار بگذارید که براى پاسخ دادن به تست، در مورد تک تک گزینهها تصمیم مستقلى مىگیرید. یعنى در مورد گزینه الف، بدون نگاه کردن به سایر گزینهها، تصمیم مىگیرید که آیا درست و یا نادرست است! اگر از نظر شما گزینه الف نادرست باشد، آنوقت به سراغ گزینه ب مىروید و همینطور تا آخر…
۳ـ نوع تستهاى مورد استفاده
انواع مجموعههاى تست موجود است. اما براى تمرین کردن چه مجموعه تستى انتخاب کنیم؟ مجموعه تستى مناسب است که:
الف) از فعل منفى در پرسش استفاده نشده باشد (به عنوان مثال: در پرسش کدام گزینه زیر نادرست است؟ از فعل منفى استفاده شده است. بهتر است پرسش تست، مثبت باشد. به عنوان مثال: تمامى گزینههاى زیر درست هستند، بجز؟).
ب) به ازاى هر ۲ تا ۳ تست نکتهاى یک تست بصورت Case وجود داشته باشد.
ج) پاسخ تشریحى تستها از ۵ خط بیشتر نباشند. یادتان باشد، مطالعه از روى تست چندان به شما کمک نمىکند.
د) در گزینههاى تستها، همه موارد یا هیچکدام وجود نداشته باشند.
اعتماد به نفس
اعتماد به نفس نقش مهمى در غلبه شما بر هر نوع مشکلى دارد. در مورد آزمون دستیارى نیز اعتماد به نفس اهمیت زیادى دارد. شما باید اطمینان داشته باشید که نتیجه خوبى بدست مىآورید تا آن نتیجه خوب نصیب شما شود. شما باید به خود ایمان داشته باشید و بدانید که مىتوانید از این آزمون سربلند بیرون بیایید تا موفق شوید! مهمترین شرط، براى موفق شدن، آن است که احساس خوبى درباره خود داشته باشید. انگار وقتى که احساس خوبى نسبت به خود داریم، نوعى انرژى غیر قابل انکار از خود ساطع مىکنیم که تمامى آن چیزهایى را که آرزو داریم به سمت ما مىکشد. با اعتماد به نفس بالا مىتوانیم قابلیتهاى خود را به طور کامل به نمایش بگذاریم؛ اعتماد به نفس بالا به ما این قدرت را مىدهد تا آنچه را که مىخواهیم از زندگى بگیریم.
همه ما روزهایى را پشت سر گذاشتهایم که در آن، دنیا محل بهترى به نظر مىرسید. اما گاه نمىتوانیم درک کنیم که خودِ ما هستیم که مىتوانیم چنین تجربهاى را ایجاد کنیم. در روزهاى خوب، احساس خوبى داریم و خوشبین هستیم، به همین جهت نوعى انرژى مثبت از خود ساطع مىکنیم و بگذارید این طور فرض کنیم که این انرژى مثبت در دنیاى بیرونى تجربههایى مشابه با تجربه ما را به خود جذب مىکند. زمانى که احساس خوبى در باره خود داریم، پُرتوان، الهامبخش و پُرانگیزه ظاهر مىشویم. در جایى که پیش از این «محدودیت» مىدیدیم، اکنون «امکان» را مىیابیم.
برنامهریزى
براى درس خواندن برنامهریزى کنید! برنامههایى که بخوبى طراحى شده‌اند، کلید آرامش ذهن ما هستند. اگر مىخواهیم شب یا روز را در آرامش بسر بریم، باید مسیر خود را با دقت ترسیم کنیم و بدانیم که قرار است چه هنگام و چگونه تصورات خود را به واقعیت تبدیل کنیم. حتى اگر برنامههاى ما تغییر کنند، با داشتن راهکارى جایگزین مىتوانیم، بدون آن که بىجهت مضطرب شویم، مسیر خود را تغییر دهیم و زمانبندى خود را مجددا تنظیم کنیم.
وقتى بدانید که مىخواهید به کجا برسید و چگونه باید پیشروى کنید، از قدرت «اطمینان داشتن» بهرهمند خواهید شد. اطمینان داشتن درباره زندگى به شما احساس آرامش مىدهد و کمک مىکند تا تصمیماتى دقیق و واضح بگیرید. در این حالت، وقتى صبح از خواب بیدار مىشوید، مىتوانید بجاى آن که با احساسات و یا زمزمههاى ذهن خود مشورت کنید، به سراغ برنامهتان بروید. با دنبال کردن برنامهاى عملى مىتوانید از کارهایى که باید هر روز انجام دهید تا به جایى که مىخواهید برسید، آگاه شوید. وقتى روشنبین و مطمئن باشید، مىتوانید به اختیار خود و با اعمالى قاطعانه و دقیق (که بسرعت شما را به سمت هدف مطلوب پیش مىبرند)، به جلو حرکت کنید. اطمینان داشتن، اعمالِ درست را پیش پاى شما قرار مىدهد.
هدف برنامهربزى شما باید واقعى و منطقى باشد. باید طورى باشد که با احتمال زیاد بتوانید به آن برسید.
«براى رسیدن به هدفهایمان، گاه باید در جهت باد بدویم و گاه باید در خلاف جهت آن حرکت کنیم، اما قطعا هیچگاه نباید بایستیم.»
بنابراین بر اساس آنچه گفته شد، بطور خلاصه در هنگام مطالعه کردن باید دو نکته مهم زیر را همیشه در نظر داشت:
۱ـ قسمت بیشتر پرسشهاى امتحان از بخش کمى از مطالب طرح مىشوند. به عبارت دیگر بیشتر پرسشهاى امتحان از مطالب مهم انتخاب مىشوند. پس بهتر است اول مطالب مهم را بخوانید و بعد سراغ مطالبى بروید که احتمالاً خواندن و نخواندن آنها فرقى ندارد.
۲ـ مرور کردن مطالب کم خیلى مفیدتر از کم مرور کردن مطالب زیاد است.
از دو نکته فوق نتیجه مىگیریم که اگر شما بتوانید مطالب مهم را انتخاب کنید و آنها را سه بار مرور کنید، بهتر از زمانى نتیجه مىگیرید که کل مطالب را بخوانید و فرصت مرور نداشته باشید.
