زونا توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. آبله مرغان عفونت اولیه‌ای است که توسط این ویروس ایجاد می‌شود. بعد از بهبودی از آبله مرغان، ویروس در گانگلیون‌های عصبی بصورت نهفته باقی می‌ماند. در اثر فعال شدن مجدد ویروس، زونا ایجاد می‌شود. در زیر به ده نکته مهم و سوالی و البته کاربردی در مورد این بیماری مهم (بر اساس رفرانس درماتولوژی آزمون‌های دستیاری و پیش‌کارورزی) اشاره می‌کنیم:
نکته اول: در بیشتر موارد زونا با پیش‌درآمدی پارستزی و درد درماتوم گرفتار شروع می‌شود (چند روز قبل از ظهور ضایعات پوستی)، ممکن است علایم عمومی مثل تب و سردرد و خستگی هم وجود داشته باشند، درگیری پوستی بصورت پلاک‌های اریتماتو و ادماتو در مسیر درماتوم شروع می‌شوند و بعد روی این پلاک‌ها وزیکل‌هایی ایجاد می‌شوند که تبدیل به پوستول می‌گردند.
نکته دوم: شایع‌ترین محل درگیری در زونا، قفسه سینه است.
نکته سوم: درگیری هرکدام از شاخه‌های عصب افتالمیک (شاخه عصب زوج 5 جمجمه‌ای) زوستر چشمی نام دازد. در زوستر چشمی، ضایعات پوستی از سطح چشم به سمت فرق سر گسترش پیدا می‌کنند، اما از خط وسط عبور نمی‌کنند. نشانه هوچینسون یعنی ایجاد ضایعات پوستی در نوک و کناره بینی که توسط عصب نازوسیلیاری عصب‌دهی می‌شود و می‌تواند با عوارض چشمی همراه باشد.
نکته چهارم: سندرم رمزی هانت زوستر عصب زوج 7 است که با فلج عصب زوج 7 + درد ناحیه گوش + وزیکل در ناحیه گوش مشخص می‌شود.
نکته پنجم: نورالژی پست هرپتیک با وجود دردهای متناوب یا دانم 1 ماه یا بیشتر بعد از شروع زونا مشخص می‌شود. احتمال بروز این عارضه با افزایش سن بیشتر می‌شود و در بیماران مبتلا به زوستر عصب زوج 5 شایع‌تر است.
نکته ششم: در این موارد در بیمار مبتلا به زونا باید از آسیکلوویر سیستمیک استفاده کرد: 1- درمان با داروهای سرکوب کننده ایمنی؛ 2- بیماران ناتوان که احتمالا بیماری آن‌ها به سمت نوعی بیماری پوستی گسترده پیش می‌رود؛ 3- بیماران مبتلا به زوستر چشمی. اگر درمان در 48 ساعت اول شروع شود، بیشترین اثردهی را دارد.
نکته هفتم: دوز خوراکی آسیکلوویر در درمان زونا در بزرگسالان 800 میلی‌گرم 5 بار در روز برای 5 تا 10 روز است. هیدراسیون مناسب برای افزایش دفع ادراری لازم است.
نکته هشتم: آسیکلوویر سیستمیک درد، التهاب، ایجاد وزیکل و دفع ویروس را کم می‌کند، اما اثری بر ایجاد نورالژی پست هرپتیک ندارد.
نکته نهم: کورتیواستروئیدها مزیتی نسبت به آسیکلوویر برای پیشگیری از نورالزی پست هرپتیک ندارند، اما دوره درد و از کارافتادگی بیمار را کم می‌کنند.
نکته دهم: بیمار مبتلا به زونا می‌تواند ویروس را از خود ضایعه پوستی و در برخی موارد از راه نازوفارنکس انتقال بدهد و تماس بیمار با فرد مستعد می‌تواند سبب ایجاد آبله مرغان شود.
