در زیر ده نکته بسیار مهم جراحى را در مورد دیورتیکول مکل مرور مىکنیم. این نکات در درس کودکان هم مفید هستند:
نکته اول: دیورتیکول مکل شایعترین آنومالى مادرزادى روده باریک است.
نکته دوم: دیورتیکول مکل باقیمانده مجراى امفالومزانتریک از دوران جنینى مىباشد و در ۲% از جمعیت عمومى وجود دارد و در جنس مذکر ۲ برابر شایعتر است و معمولاً در ۲ فوتى دریچه ایلئوسکال قرار دارد و داراى ۲ نوع مخاط مىباشد (قانون ۲).
نکته سوم: شایعترین مخاطى که در دیورتیکول مکل یافت مىشود، مخاط معده است (۵۰% موارد). این نوع مخاط مىتواند اسید تولید کند و سبب زخمى شدن مخاط روده باریک در مجاورت دیورتیکول شود و یا خونریزى ایجاد کند.
نکته چهارم: از جمله شایعترین تظاهرات دیورتیکول مکل مىتوان به انسداد، خونریزى، التهاب و فیستول نافى اشاره کرد.
نکته پنجم: خونریزى از دیورتیکول مکل بصورت دفع خون قرمز روشن یا خرمایى از راه رکتوم خود را نشان مىدهد و معمولاً بدون درد است و در شیرخوارانى که کمتر از ۲ سال سن دارد، بیشترین شیوع را دارد. در ۹۰% موارد تشخیص با اسکن رادیونوکلید تکنتیوم ۹۹ داده مىشود، چرا که این ماده توسط مخاط اکتوپیک معده برداشت مىشود و وجود دیورتیکول را نشان مىدهد. با تجویز سایمتیدین یا پنتاگاسترین احتمال مثبت بودن این تست افزایش مىیابد.
نکته ششم: انسداد روده ناشى از دیورتیکول مکل مىتواند سه علت داشته باشد: الف) ولولوس روده باریک دور دیورتیکول؛ ب) اثر فشارى نوار مزودیورتیکولر؛ ج) انواژیناسیون که در آن دیورتیکول نقطه شروع است.
نکته هفتم: دیورتیکولیت مکل علایم آپاندیسیت را تقلید مىکند، بنابراین اگر بیمار جوانى با تشخیص آپاندیسیت تحت جراحى قرار گرفت و آپاندیس وى طبیعى بود، باید دیورتیکولیت مکل را در نظر داشت.
نکته هشتم: درمان عوارض دیورتیکول مکل با رزکسیون دیورتیکول انجام مىشود. اگر قاعده دیورتیکول پهن باشد، ممکن است براى برداشتن کامل بافت اکتوپیک، رزکسیون سگمنتال روده باریک هم لازم شود.
نکته نهم: در مورد برداشتن دیورتیکول مکل بدون علامتى که بطور تصادفى یافت شده است، اختلاف نظر وجود دارد. ممکن است در سنین پائین با توجه به موربیدیته پائین رزکسیون برداشتن آن براى پیشگیرى از عوارض بعدى عاقلانه باشد. بعد از دوره کودکى برداشتن دیورتیکول بدون علامت زمانى توصیه مىشود که دیورتیکول قاعده باریک داشته باشد، نوار مزودیورتیکولر یا بافت هتروتوپیک وجود داشته باشد.
نکته دهم: در بیمارانى که تجسس مجدد شکم آنها دشوار است (چسبندگىهاى متعدد و انسدادهاى عود کننده روده باریک یا انجام رادیوتراپى) بهتر است دیورتیکول بدون علامت برداشته شود.
