نگاهی داشته باشیم به تشخیص سنگهای ادراری که هم در داخلی و هم در اورولوژی به کار شما میآید:
نکته اول: در بیماری که با درد حاد شکمی مراجعه کرده است و برای وی تشخیص کولیک رنال مطرح است، باید دو اقدام تصویربرداری انجام شود: ۱- عکس ساده شکم همراه با توموگرافی؛ ۲- سونوگرافی.
نکته دوم: در بیمار مشکوک به کولیک رنال اگر عکس ساده شکم و سونوگرافی مفید نباشد، قدم بعدی انجام اوروگرافی وریدی یا سیتی اسکن است.
نکته سوم: امروزه در بسیاری از مراکز سیتی اسکن اسپیرال جای IVP را در بررسی سنگهای ادراری گرفته است.
نکته چهارم: در بیمار مبتلا به سنگ ادراری، برای مشخص کردن آسیب کلیوی از اسکن Tc-DMSA استفاده میشود. با این روش میتوان مقدار بافت کلیوی را که عملکرد دارد، تخمین زد.
نکته پنجم: بعد از تشخیص سنگ ادراری، پیش از انجام هر نوع مداخله باید اوروگرافی وریدی یا سیتی اسکن انجام شود.
نکته ششم: اختلالات متابولیک مختلفی میتوانند سبب ایجاد سنگ ادراری شوند که از آن جمله میتوان به هیپرکلسیوری، هیپراگزالوری، هیپوسیتراتوری، هیپراوریکوزوری و هیپومنیزیوری اشاره کرد. شایعترین علت هیپرکلسمی همراه با سنگ، هیپرپاراتیروئیدیسم است.
نکته هفتم: در صورت وجود سنگ فسفات کلسیم خالص باید بیمار از نظر ابتلا به اسیدوز توبولار کلیوی بررسی شود. شایعترین علت ایجاد سنگ فسفات کلسیم خالص اسیدوز توبولار کلیوی نوع ۱ است.
نکته هشتم: آزمون غربالگری برای تشخیص سیستینوری، آزمون سدیم نیتروپروساید است. در ادرار بیماران مبتلا به سیستینوری، کریستالهای اختصاصی و ۶ وجهی سیستین دیده میشود.
نکته نهم: ایندیناویر داروی ضد ایدز است که میتواند سنگ ایجاد کند. سنگ ایندیناویر حتی در سیتی اسکن هم رادیولوسنت است. این نوع سنگ قوامی نرم دارد و اغلب با هیدراسیون به تنهایی قابل درمان است.
نکته دهم: وجود سنگهای ادراری متعدد، بویژه در صورت دو طرفه بودن، وجود اختلال متابولیک زمینهای را مطرح میکند.