برای دریافت نوبت درمانگاه تخصصی فرم رزرو نوبت را تکمیل کنید

شوره سر

شوره سر چیست؟

شوره سر بیماری نیست و مشکلی جدی به شمار نمی‌رود، اما فردی که دچار شوره سر است، از این مسئله احساس ناراحتی می‌کند و از سوی دیگر شوره سر از نظر ظاهر نیز ممکن است ناخوشایند باشد. شوره سر شایع است و حدود 80% از جمعیت عمومی در زمانی در طول زندگی خود دچار شوره سر می‌شوند (بیشتر در فاصله سنین 20 تا 40 سال).

شوره سر، در حقیقت ذرات ریز کراتین است که از پوست سر جدا می‌شود. در لایه اپیدرم پوست سر، سلول‌ها بطور مرتب تجدید می‌شوند؛ بطور مداوم در پائین‌ترین بخش اپیدرم سلول‌های جدید تولید می‌شوند و به سمت سطح پوست حرکت می‌کنند و از سطح پوست ریزش می‌کنند.

تا زمانی که سرعت تجدید سلول‌های اپیدرم قابل قبول و طبیعی باشد، نمی‌توان سلول‌هایی را که ریزش پیدا می‌کنند، مشاهده کرد. اما اگر سرعت تجدید سلول‌ها بیشتر شود، سلول‌های کراتینی مرده بیشتری تولید می‌شوند که به ذرات کراتینی متصل می‌شوند و می‌شود آن‌ها را با چشم دید و این می‌شود شوره سر! در بیشتر موارد شوره سر خاکستری سفید است، اما اگر پوست سر بشدت روغنی باشد، پوسته‌های بزرگ‌تری تشکیل می‌شوند و رنگی زرد پیدا می‌کنند. بیماری دیگری که پوسته ایجاد می کند بیماری پسوریازیس یا صدف است که معمولا پزشک به راحتی آنرا تشخیص می دهد.

ممکن است شوره سر با رشک یا تخمهای شپش اشتباه گرفته شوند. راه تشخیص بین شوره و شپش را در مطلب شپش سر مطالعه کنید.

درماتیت سبورئیک چه نوع اختلالی است؟

غدد چربی پوست را غدد سباسه می‌نامند. در سبوره، این غدد بیش از حد فعال هستند و سبوم (چربی) بیشتری تولید می‌کنند و موها ظاهری چرب دارند. این حالت معمولا با شوره همراه است.

درماتیت سبورئیک نوعی التهاب مزمن پوست است که در مناطقی بوجود می‌آید که غدد سباسه بیشتری دارند. در بزرگسالان این بیماری پوستی سر، صورت و بخش فوقانی تنه را گرفتار می‌کند. پوست نواحی گرفتار قرمز است و توسط پوسته‌های چرب پوشیده شده است.

در مورد علت ایجاد شوره سر هنوز اختلاف نظر وجود دارد. اما بیشتر محققان اعتقاد دارند که شوره سر شکل خفیفی از درماتیت سبورئیک است. علت اصلی این مشکل مشخص نیست، اما در هر صورت عوامل زیر را در ایجاد شوره سر دخیل می‌دانند:

عوامل ارثی و هورمونی در ایجاد شوره سر دخالت دارند.
آب و هوا هم در ایجاد شوره سر نقش دارد و به نظر می‌رسد که شوره سر در فصل زمستان تشدید شود.
فشارهای احساسی و یا بیماری‌های جسمانی (مانند ناخوشی‌های تب‌دار) سبب تشدید مشکل شوره سر می‌شوند.
اعتقاد بر این است که شوره سر و درماتیت سبورئیک با وجود نوعی مخمر میکروسکوپی به نام پیتیروسپوروم اواله در سر همراهی دارد. این مخمر که مالاسزیا فورفور هم نامیده می شود با چند بیماری دیگر مانند پیتریازیس ورسیکالر، پیتریسپوروم فولیکولیت و برخی از انواع درماتیت آتوپیک هم ارتباط دارد

شامپوهای ضد شوره چه ترکیباتی دارند؟

در مقاله انواع شامپو و نحوه انتخاب شامپوی مناسب مو در مورد شامپوهای گوناگونی که برای انواع مو وجود دارد صحبت کردیم. در شامپوهای مختلف از ترکیبات ضد شوره مختلفی استفاده می‌شود:

زینک پیریتیون و مشتقات پیریدین: این مواد سرعت تجدید سلول‌های پوست سر را آهسته می‌کنند؛ یعنی سلولهای مرده کمتری هم ایجاد شده و در نتیجه پوسته کمتری بوجود می‌آید. از سوی دیگر این مواد بر روی پیتیروسپوروم اواله هم اثر می‌گذارند (که هر چند ممکن است علت ایجاد شوره نباشد، اما نوعی عامل مستعد کننده برای ایجاد شروع است).
سورفاکتانت‌های آمونیوم چهارظرفیتی: این ترکیبات اثر ضد باکتری و ضد قارچ دارند و تولید اسیدهای چرب آزاد را کم می‌کنند (اسیدهای چرب آزاد، عامل ایجاد اثر تحریک کنندگی سبوم هستند) و به همین دلیل نوعی اثر آرام‌بخش برای پوست سر دارند.
مشتقات گوگرد شامل سلنیوم دی سولفاید: تاثیر اصلی این مواد، حل کردن کراتین لایه کراتینی پوست سر است؛ این ترکیبات کاری می‌کنند که دیگر پوسته‌های کراتینی قابل مشاهده بوجود نیایند. همچنین مشتقات گوگرد، سرعت تجدید سلول‌های اپیدرم را هم کم می‌کنند. بهتر است از ترکیبات گوگردی برای مدتی کوتاه استفاده شود، زیرا می‌توانند سبب شکستگی ساقه موها شوند.
تار: مشخص نیست که چطور تار زغال سنگ می‌تواند شوره سر را کم کند؛ احتمالا سرعت رشد سلول‌های اپیدرم را کم می‌کند. از شامپوهای حاوی تار در درمان دیگر اختلالات التهابی مانند پسوریازیس هم استفاده می‌شود. تار دو اثر دیگر هم دارد هم ضد عفونی کننده است و هم ضد خارش.
پیروتون اولامین: این ماده هم بر روی پیتیروسپوروم اواله اثر می‌گذرد و هم سرعت سوخت و ساز سلول‌های اپیدرم را کم می‌کند.
داروهای ضد قارچ: این داروها(مانند کتوکونازول) مستقیما بر روی پیتیریسپوروم اواله اثر می‌گذارند