آکنه یا جوش غرور یا جوانی یک اختلال شایع پوستی است که میتواند بسیار آزار دهنده باشد. در این مقاله قصد داریم در مورد جنبه های مختلف این بیماری شایع صحبت کنیم.
آکنه چیست و از چه سنی شروع میشود و چقدر طول میکشد؟
آکنه نوعی بیماری التهابی ریشههای مو و غدد چربی (غدد سباسه) متصل به آنها است. این بیماری به تغییرات هورمونی بدن مربوط میشود و در دوران نوجوانی ظاهر میگردد.
در بیشتر موارد آکنه در سنین 12 تا 14 سالگی ظاهر میشود. از آنجا که در دخترها تکامل جنسی زودتر از پسرها شروع میشود، آکنه هم در دخترها زودتر ظاهر میشود. بعد از چند سال (در فاصله سنین 15 تا 19 سال) ممکن است آکنه شدت پیدا کند و پس از آن از شدت و تعداد ضایعات آن کم شود. در تعداد کمی از بیماران آکنه ممکن است تا 40 سالگی هم ادامه پیدا کند. در هر صورت اگر دچار آکنه هستید، باید بخاطر داشته باشید که این مشکل ممکن است برای بیش از 10 سال ادامه یاد و ممکن است در زمانی در طول این دوره 10 ساله نیاز به درمان داشته باشید.
آکنه چطور خودش را نشان میدهد؟
ضایعات آکنه را به دو دسته اصلی تقسیم میکنند: ضایعات غیر التهابی (بدون قرمزی و تورم هستند) و ضایعات التهابی (با وجود قرمزی و تورم و گاه ترشح و درد مشخص میشوند).
ضایعات غیر التهابی
ضایعات غیر التهابی آکنه را کمدون مینامند. کمدونها را به دو دسته تقسیم میکنند:
- کمدونهای سر باز یا سر سیاه؛
- کمدونهای سر بسته یا سر سفید.
کمدون ضایعه اصلی مولد آکنه است و ایجاد آن میتواند ناشی از دو علت اصلی زیر باشد:
- تعداد سلولهای در محل ارتباط ریشه مو با سطح پوست بیشتر شود و در نتیجه این سلولها ماده شاخی یا کراتینی بیشتری تولید کنند و در نهایت محل خروج ترشحات غدد چربی بسته شود؛
- تولید ماده چربی یا سبوم توسط غدد چربی یا غدد سباسه افزایش پیدا کند.
بیائید نحوه ایجاد کمدونها را با هم بررسی کنیم: در حالت طبیعی سلولهای ریشه مو بطور مداوم تکثیر میشوند (مثل بقیه سلولهای سطح پوست) و همینطور سبوم (ماده چربی) بطور پیوسته از غدد سباسه ترشح میشود. در حالت طبیعی، سلولهایی که به داخل ریشه مو ریزش میکنند، همراه با سبوم ترشح شده از ریشه مو خارج شده، به سطح پوست میرسند. در آکنه، سلولهای ریشه مو بیش از حد تکثیر میشوند و در نتیجه سلولهای مرده بیشتری در داخل ریشه مو تجمع پیدا میکنند و در نهایت مقدار زیادی ماده چرب و بقایای سلولهای مرده (کراتین) در داخل ریشه مو به دام میافتند. با گذشت زمان، این مواد کراتینی و چرب، مجاری کوچکی را که از طریق آن سبوم به سطح پوست میرسد، مسدود میکنند و چون غدد سباسه نمیتوانند ترشحات خود را تخلیه کنند، بزرگتر و متسعتر میشوند و در نتیجه کمدونهای سر باز و سر بسته بوجود میآیند.
ضایعات التهابی
ضایعات التهابی آکنه از کمدونهای سر بسته (سر سفید) منشا میگیرند. هر کمدون سر بسته در حقیقت فضایی بسته است که از سبوم، مواد چرب، مواد کراتینی فشرده و بقایای سلولهای مرده پر شده است. چنین محیطی اجازه میدهد باکتریهایی که در حالت طبیعی در ریشه مو و در سطح پوست وجود دارند، تکثیر شوند. عمق کمدونهای سربسته، محیطی عالی برای تکثیر باکتریها است. چرا؟ برای این که پر است از مواد چرب (مواد غذایی) و اکسیژن هم ندارد و چون بسته است، کسی کاری به آنها ندارد. پس تا دلتان بخواهد زاد و ولد میکنند و موادی تولید میکنند که سبب التهاب میشوند. ضایعات التهابی آکنه شامل موارد زیر میشوند:
- پاپولها: اولین ضایعات التهابی هستند. پاپول ضایعهای است که معمولا کمتر از 5/0 سانتیمتر قطر دارد، برجستهتر از پوست است و به سبب التهابی که دارد، صورتی یا قرمز است.
- پوستولها: پوستولها برجستگیهای کوچک پوستی پر از چرک هستند. رنگ آنها ممکن است از سفید / زرد تا نارنجی / سبز متفاوت باشد. اگر پوستول سوراخ شود، محتوای مایع آن بیرون میاید.
- ندولها: برجستگیهای پوستی بزرگتر و عمقیتر از پاپول هستند. برای فرق گذاشتن بین پاپول و ندول میتوان برجستگی پوستی را با دست لمس کرد: پاپول سطحی و کوچک و ندول عمقی و بزرگ است.
- کیستها: فضاهای پر از مایع در داخل پوست هستند. با لمس میشود وجود مایع در داخل کیست را تشخیص داد.
آکنه چگونه درمان میشود؟
درمان غیر تخصصی
هدف از درمان غیر تخصصی آکنه، موارد زیر است:
- پاکسازی صورت؛
- خارج کردن محتویات کمدونها؛
- آموزش دادن به بیمار برای تمیز کردن و نگهداری صورت خود.
آشکار است که درمان غیرتخصصی باید به همراه درمان طبی (تخصصی) توسط پزشک انجام شود.
توجه داشته باشید که باز کردن و تخلیه کردن کمدونها تاثیری بر دوره کلی آکنه و سیر آن ندارد. هدف از این درمان، ممانعت از ملتهب شدن یا عفونی شدن کمدونها هست. با وجود درمان کمدونهای جدید ایجاد میشوند. اما در هر حال این نوع درمان سبب میشود فرد از نظر ظاهر وضعیت بهتری پیدا کند و خیالش راحتتر شود!!
درمان غیر تخصصی کمدونها شامل مراحل زیر است:
- نرم کردن کمدونها: بهتر است پیش از تخلیه کمدونها آنها را نرم کرد. بهترین روش برای نرم کردن کمدونها، استفاده از کرمهای حاوی رتینوئیک اسید است. کرم باید برای 1 ماه، بطور روزانه بر روی محل درگیری مالیده شود و بعد درمان غیرتخصصی شروع شود. توجه داشته باشید که درمان با کرمهای رتینوئیک اسید باید توسط پزشک تجویز شود. روشهای دیگری هم برای نرم کردن کمدونها وجود دارد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بخور دادن؛
- استفاده از کمپرس مرطوب گرم 15 دقیقه قبل از درمان؛
- استفاده از ترکیبات حاوی سالیسیلیک اسید و سولفور قبل از درمان.
- تمیز کردن و میکروبزدایی پوست: برای این منظور از الکل (محلول 70%) یا دیگر محلولهای ضد عفونی کننده استفاده میشود.
- بیرون آوردن محتوای کمدونها: برای این منظور میشود از یکی از دو روش زیر استفاده کرد:
- فشار دادن و تخلیه کردن کمدون با انگشتان دست؛
- استفاده از تخلیه کننده کمدون.
اگر روش فشار دادن کمدونها با انگشتان دست درست نباشد، ممکن است محتویات کمدون وارد بافتهای اطراف شده و التهاب در محل و به دنبال آن اسکار ایجاد شوند. فردی که کمدونهای بیمار را درمان میکند، باید دستکش بپوشد، چرا که ممکن است به دنبال فشردن کمدونها خونریزی مختصری ایجاد شود و به این ترتیب خطر انتقال عوامل عفونی نظیر هپاتیت افزایش یابد. پوشیدن دستکش سبب میشود که نتوان با دقت کمدونها را لمس کرد و با دقت آنها را تخلیه نمود. با این حال بسیاری از افرادی که پاکسازی صورت انجام میدهند، روش قدیمی فشار دادن کمدونها با انگشتان دست را ترجیح میدهند؛ این عده اعتقاد دارند که فشار عمودی و سفتی که توسط تخلیه کننده کمدون بر کمدون (که در حقیقت ریشه مو هست)، وارد میشود، ممکن است سبب ترکیدن ریشه مو شود.
- کمدونهای سر باز یا سر سیاه با وارد کردن فشار عمودی، مداوم و ملایم و رو به پائین در اطراف ضایعه تخلیه میشوند. ماده چربی خارج میشود که باید با پنبه از روی پوست پاک شده، مجددا پوست ضد عفونی شود.
- اگر سر کمدونهای سر بسته یا سر سفید با فشار باز نشود، باید با ملایمت و با یک سوزن استریل مرکز آن سوراخ شده و بعد با اعمال فشار محتویات کمدون خالی شود.
- میتوان با سوراخ کردن مرکز پوستولهای کوچک (با قطر کمتر از 3 میلیمتر) محتویات آنها را خالی کرد. برای درمان پوستولهای بزرگتر، باید بیمار را به پزشک ارجاع داد. همچنین اگر بیش از 4 یا 5 پوستول وجود داشته باشد، باز هم باید بیمار به پزشک ارجاع شود.
- ندولها یا کیستها را نباید سوراخ کرد یا فشار داد. درمان این ضایعات زیر نظر پزشک انجام میشود.
درمان تخصصی
درمانهای تخصصی آکنه حتما باید توسط پزشک تجویز شود. درمانهای تخصصی از داروهای موضعی تا درمانهای خوراکی و دستگاهی را شامل میشود.
داروهای موضعی
داروهای موضعی مختلفی برای درمان آکنه استفاده میشود که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم.
بنزوئیل پراکسید
بنزوئیل پراکسید مادهای است با خواص ضد میکروبی که با اکسیده کردن پروتئینهای باکتریها اثر خود را اعمال میکند. این ماده، بعد از قرار گرفتن روی پوست، به داخل ریشه موها نفوذ میکند و از تعداد باکتریهای موجود در ریشههای مو کم میکند؛ همانطور که قبلا اشاره شد، این باکتریها میتوانند در ایجاد آکنه نقش داشته باشند. همچنین بنزوئیل پراکسید میتواند خواص لایهبردار (کراتولیتیک) هم داشته باشد.
بنزوئیل پراکسید به شکلهای زیر موجود است:
- کرم؛
- ژل؛
- لوسیون؛
- ماسک صورت؛
- در داخل صابونهای مورد استفاده برای درمان آکنه.
از بنزوئیل پراکسید معمولا با غلظتهای 5% یا 10% استفاده میشود.
در مجموع ترکیبات حاوی بنزوئیل پراکسید میتوانند سبب خشکی و تحریک پوست شوند. برای همین توصیه میشود، درمان با غلظتهای پائینتر دارو شروع شود. اگر پوست تحریک نشد، آن وقت میتوان از غلظتهای بالاتر استفاده کرد.
آنتیبیوتیکها
برای درمان آکنه میتوان از آنتیبیوتیکهای موضعی (اریترومایسین، کلیندمایسین) استفاده کرد. این ترکیبات بطور مستقیم روی باکتریهای موجود در ریشه موها اثر میگذارند. در درصد کمی از بیماران، مصرف آنتیبیوتیکهای موضعی میتواند سبب واکنشهای حساسیتی شود.
اسید رتینوئیک
اسید رتینوئیک از نظر شیمیایی به ویتامین A مرتبط است و اثر اصلی آن، تنظیم تکثیر سلولها در داخل ریشه مو است. به عبارت دیگر سبب میشود روند تکثیر سلولها در ریشه موثرتر باشد و سلولهای مرده بهتر از ریشه مو دفع شوند؛ در نتیجه مانع از انسداد مجرای ریشه مو توسط سلولهای مرده میگردد: پس کمدون ایجاد نمیشود. به همین دلیل اسید رتینوئیک میتواند تاثیری نسبی در انواع غیر التهابی آکنه (که شامل کمدونهای باز و بسته است)، داشته باشد.
اسید رتینوئیک به صورت محلول، ژل یا کرم در دسترس است و غلظت معمول آن 0.025% و 0.05% است.
در اولین استفاده، ممکن است سبب قرمز و پوستهدار شدن پوست شود، اما بعد از چند هفته این حالت تحریک برطرف میشود.
گاه در ابتدای درمان با اسید رتینوئیک، بطور موقت آکنه شعلهور میشود که بعد از مدتی برطرف میگردد.
اسید رتینوئیک حساسیت پوست به نور خورشید را افزایش میدهد و به همین دلیل فقط باید شبها استفاده شود. در صورت استفاده از اسید رتینوئیک، در طول روز بیمار باید از ضد آفتاب استفاده کند.
از اسید رتینوئیک برای پیشگیری از روند پیری پوست و درمان لکهای تیره پوست هم استفاده میشود.
آداپالن
ساز و کار تاثیر آداپالن در درمان آکنه شبیه به اسید رتینوئیک است. این دارو بصورت ژل و با غلظت 0.1% موجود است. آداپالن در درمان آکنه خفیف تا متوسط موثر است و دارای اثرات ضد التهابی هم میباشد.
عوارض جانبی آداپالن شبیه به اسید رتینوئیک است و بیمار ممکن است دچار تحریک پوست شود که با قرمزی و خشکی پوست و احساس سوزن یا خارش همراه است.
آداپالن بصورت لایه نازکی بر روی نواحی درگیر پوست، شبها و بعد از شستشوی صورت مالیده میشود.
آزلائیک اسید
آزلائیک اسید مادهای است که بطور طبیعی در بدن ساخته میشود و بر اساس همین ماده، ترکیبات مختلفی و جدیدی تولید شدهاند که میتوانند در درمان آکنه موثر واقع شوند. آزلائیک اسید فعالیت درمانی متنوعی دارد: هم ضد باکتری است و هم ضد التهاب. علاوه بر این، میتواند تکثیر سلولها در ریشه مو را تنظیم کند و به این ترتیب مانع انسداد ریشه مو توسط مواد کراتینی شود و در نتیجه از ایجاد کمدون جلوگیری کند. ترکیبات حاوی آزلائیک اسید در درمان هر دو نوع ضایعات التهابی و غیر التهابی آکنه موثر هستند.
از آزلائیک اسید برای روشن کردن لکهای پوستی هم استفاده میشود.
داروهای خوراکی
آنتیبیوتیکها
از آنتیبیوتیکها برای درمان ضایعات التهابی و عفونی آکنه استفاده میشوند. آنتیبیوتیکها بطور مستقیم بر علیه باکتریهای موجود در ریشه مو (که در ایجاد ضایعات التهابی نقش دارند)، اثر میکنند. معمولا برای درمان آکنه از دو دسته داروهای زیر استفاده میشود:
- تتراسیکلینها
- آزیترومایسین و اریترومایسین
معمولا برای درمان آکنه، استفاده از تتراسیکلینها ترجیح داده میشود. از جمله داروهای این گروه، مینوسیکلین از بقیه محبوبتر است، این دارو با دوز 50 میلیگرم دو بار در روز، برای هفتهها مصرف میشود. بعد بیمار دارو را بصورت نگهدارنده و با دوز 50 میلیگرم یک بار در روز برای مدتی مصرف میکند. هرچند اثر اصلی مینوسیکلین، از بین بردن باکتریها هست، اما این دارو اثر ضد التهابی هم دارد. داکسیسیکلین داروی دیگری از دسته تتراسیکلینها است که بطور شایع در درمان آکنه از آن استفاده میشود.
در هنگام مصرف تتراسیکلینها برای درمان آکنه باید به موارد زیر توجه داشت:
اگر تتراسیکلین مصرف میکنید، تماس با نور خورشید را به حداقل برسانید، داروهای این دسته میتوانند حساسیت پوست به نور خورشید را افزایش بدهند.
نوشیدن شیر یا خوردن محصولات لبنی مانند پنیر همراه با تتراسیکلین میتواند با جذب دارو تداخل داشته باشد و اثر آن را کم کند. حداقل باید 2 ساعت بین خوردن محصولات لبنی و تتراسیکلین فاصله باشد. به همین ترتیب نباید تتراسیکلینها را به همراه آنتیاسیدها، مواد حاوی آهن یا ترکیبات حاوی ویتامینها مصرف کرد.
تتراسیکلینها میتوانند اثربخشی قرصهای ضد حاملگی را کم کنند. به همین دلیل زنانی که از قرصهای ضد حاملگی استفاده میکنند و ناچار به مصرف یکی از تتراسیکلینها هستند، باید با پزشک خود در مورد نیاز به استفاده از روش ضد بارداری دیگر مشورت کنند.
در دوران حاملگی نباید از تتراسیکلینها استفاده شود.
نباید برای کودکانی که کمتر از 14 سال سن دارند، تتراسیکلین تجویز شود (مگر در موارد خاص و با نظر پزشک).
ایزوترتینوئین
ایزوترتینوئین دارویی خوراکی از دسته ریتنوئیدها است که از نظر شیمیایی به ویتامین A شباهت دارند. ایزوترتینوئین را به اسم تجاری آکوتان میشناسند. مصرف ایزوترتینوئین اثرات زیر را دارد:
- کاهش اندازه غدد چربی پوست (غدد سباسه)؛
- کاهش فعالیت غدد چربی پوست و در نتیجه کاهش دفع سبوم؛
- کاهش تراکم باکتریها در ریشه موها؛
- کاهش التهاب در ریشه موها (عملکرد ضد التهاب دارد)؛
- برگرداندن تکثیر سلولها در ریشه مو به حالت طبیعی و برطرف کردن روند تولید توپی کراتینی در ریشه موها.
ایزوترتینوئین دارویی بشدت موثر برای آکنه است و در درمان مواردی که به روشهای درمانی دیگر پاسخ نداده است، بسیار اثرگذار است. به نظر میرسد میزان اثربخشی ایزوترتینوئین در درمان آکنه نزدیک به 85 تا 90% باشد. اگر درمان بر اساس راهنماهای درمانی درست انجام شود، بعد از درمان با ایزوترتینوئین، آکنه دیگر عود نمیکند. در مواردی که بعد از درمان عود آکنه را شاهد هستیم، بیماری خفیف خواهد بود.
ایزوترتینوئین دارای عوارض زیر است:
- خشکی پوست در اولین هفته درمان ظاهر میشود. ممکن است پوستهریزی ایجاد شود.
- حساسیت پوست به نور خورشید افزایش مییابد. به دنبال تماس بیش از حد با نور خورشید، حساسیت پوست میتواند بصورت قرمزی خفیف صورت باشد و یا ضایعات پوستی شدید ایجاد شود.
- ممکن است در اثر خشکی، خونریزی بینی ایجاد شود. همچنین ممکن است لبها خشک شده، تحریک و دچار پوستهریزی شوند.
- ممکن است ریزش موی موقت روی بدهد
- از جمله عوارض دارو میتواند به اختلال عملکرد (معمولا موقت) کبد اشاره کرد. به همین دلیل در افرادی که تحت درمان با ایزوترتینوئین هستند، باید با کمک تستهای خونی، عملکرد کبد بطور مرتب بررسی شود.
توجه داشته باشید که ایزوترتینوئین نباید در دوران حاملگی استفاده شود. استفاده از این دارو در دوران حاملگی میتواند عوارض نامطلوب بر روی جنین (بویژه بر روی قلب و سیستم عصبی جنین) داشته باشد. همچنین تا یک ماه بعد از قطع مصرف ایزوترتینوئین، بیمار نباید حامله شود.
نکات تکمیلی در مورد آکنه
تمیز کردن صورت و آکنه
آکنه روندی است که از سطح پوست منشا نمیگیرد و از لایههای عمقی پوست، در داخل ریشه موها و غدد سباسه شروع میشود و به همین دلیل با تمیز کردن و شستشوی صورت مشکل برطرف نمیشود. همچنین باید توجه داشت که ایجاد آکنه عمدتا به هورمونها مربوط میشود و به همین دلیل با شستشوی ساده صورت نمیتوان این مسئله را حل کرد: افرادی که پوست تمیز دارند، ممکن است دچار آکنه شوند و از سوی دیگر افرادی که پوست کمتر تمیزی دارند، ممکن است دچار آکنه نشوند.
با این حال تمیز کردن پوست میتواند اثرات مفیدی هم داشته باشد؛ تمیز کردن پوست، سبوم، عرق، آلودگیها و سلولهای مرده را از سطح پوست پاک می کند. با برداشتن لایه چربی و آلودگیها از سطح پوست تا حدودی از ایجاد انسداد در منافذ پوست جلوگیری میشود و محتویات ریشههای مو بهتر تخلیه میشوند. برعکس این حالت هم درست است. مالیدن مواد چرب به پوست، سبب انسداد منافذ پوست شده، آکنه را تشدید میکند. از سوی دیگر، درست است که روند تمیز کردن پوست، به سطح آن محدود است و به عمق پوست و ریشه موها نمیرسد، اما در هر حال میتواند باکتریهای سطح پوست را کاهش بدهد و مانع نفود آنها به داخل ریشه موها شود. درست است که با تمیز کردن پوست، نمیتوان کمدونی را که از قبل ایجاد شده است، درمان کرد، اما میتوان کاری کرد که عفونت گسترش پیدا نکند و ضایعات جدید ایجاد نشوند. به همین دلیل توصیه میشود که بیمار مبتلا به آکنه، با ملایمت، دو یا سه بار در روز صورت خود را بشوید تا آلودگیها، لایه چربی، باکتریها و سلولهای مرده از سطح پوست وی پاک شوند.
تمیز کردن باید با ملایمت انجام شود. مالیدن شدید و اسکراب بیش از حد پوست فایدهای ندارد و ممکن است با گستراندن التهاب به دیگر نواحی سبب تشدید آکنه شود. برای تمیز کردن صورت باید از شویندهای ملایم استفاده شود تا پوست بیش از حد خشک نشود. بیشتر ترکیباتی که برای درمان آکنه به کار میروند، سبب خشک شدن پوست میشوند و نباید کاری کرد که تمیز کردن پوست این خشکی را تشدید کند. اگر با استفاده از شوینده، پوست قرمز و خشک و پوستهدار شد، باید از شوینده ملایم دیگر استفاده کرد.
رژیم غذایی و آکنه
در بیشتر موارد رژیم غذایی اثری بر روی آکنه ندارد؛ با این حال بهتر است بیماران مبتلا به آکنه به توصیههای زیر توجه داشته باشند:
- حساسیت به غذاهای خاص: همانطور که ذکر شد، با آن که در بیشتر بیماران هیچ نوع ارتباطی بین عوامل تغذیهای و آکنه دیده نمیشود، اما ممکن است موارد استثنا وجود داشته باشد: ممکن است ماده غذایی خاصی سبب شود تا در مدت چند روز از مصرف آن، ضایعات آکنه پدیدار شوند. اگر چنین ارتباط آشکاری بین آکنه و مصرف ماده غذایی خاصی وجود داشته باشد، آن وقت بیمار باید از مصرف این ماده خودداری کند.
- مصرف محصولات لبنی: اگر بیمار مبتلا به آکنه تحت درمان با آنتیبیوتیکهایی از دسته تتراسیکلینها باشد، باید بعد از خوردن محصولات لبنی، حداقل 2 ساعت صبر کند و بعد آنتیبیوتیک را مصرف کند.
نور خورشید و آکنه
در بیشتر موارد، هنگامی که بیمار مبتلا به آکنه در تماس با نور خورشید قرار میگیرد، تا حدودی ضایعات پوستی وی بهبود مییابد. اما در یک پنجم موارد، بیمار به تماس با نور خورشید پاسخ نمیدهد (یعنی آکنه وی بهبود نمییابد) و در درصد کمی از افراد، نور خورشید سبب تشدید ضایعات آکنه میشود. بهبود آکنه در تماس با نور خورشید، به اثرات ضد التهابی اشعه ماوراء بنفش نور خورشید مربوط میشود.
از سوی دیگر با برنزه شدن پوست، ممکن است ضایعات آکنه تا حدی مخفی شده، کمتر دیده شوند. اما تماس با نور خورشید کار دیگری هم میکند: میتواند سبب افزایش تولید کراتین و سبوم در سطح پوست و در منافذ پوست شود که خود میتواند ضایعات آکنه را تشدید کند.
موارد بالا را خلاصه و کاربردی میکنیم:
- تماس با نور خورشید باید تدریجی و در حد متوسط باشد؛
- اگر بعد از تماس با نور خورشید، ضایعات آکنه شدت پیدا کند، باید از تماس بیشتر با نور خورشید خودداری کرد؛
- بهتر است بعد از تماس با نور خورشید، صورت با ملایمت تمیز شود؛
- باید از ضد آفتاب بدون چربی مناسب با پوست صورت استفاده شود. توجه داشته باشید که استفاده از برخی از مرطوب کنندههای چرب میتواند سبب تشدید آکنه شود.
موارد فوق مربوط به ضایعات غیر التهابی آکنه بودند. توجه داشته باشید که در صورت وجود ضایعات التهابی فعال، بهتر است از تماس با نور خورشید پرهیز شود. چرا که چنین ضایعاتی گاه با بر جا گذاشتن اسکار بهبود مییابند و تماس با نور خورشید میتواند رنگ اسکار را تیره کند و آنها را واضحتر نشان بدهد.
مواد آرایشی و آکنه
دو نوع از مواد آرایشی میتوانند سبب آکنه شوند
- آن دسته از مواد آرایشی که کمدوژن هستند: این مواد سبب ایجاد کمدون میشوند و پس از گذشت چندین ماه استفاده از این مواد، آکنه ایجاد میشود. این نوع مواد آرایشی میتوانند هر دو نوع کمدون سر سیاه و سر سفید را ایجاد کنند.
- آن دسته از مواد آرایشی که آکنژن هستند: پس از یک یا دو هفته استفاده از این نوع مواد آرایشی، آکنه بصورت پوستول ظاهر میشود.
معمولا آن دسته از محصولات آرایشی که بیش از حد چرب هستند، میتوانند سبب انسداد منافذ پوست شده، مانع تخلیه طبیعی سبوم شوند؛ به همین دلیل این نوع محصولات آرایشی میتوانند کمدوژن یا آکنژن باشند.
بر روی برچسب بسیاری از محصولات آرایشی نوشته شده است که این محصولات نه کمدوژن و نه آکنژن هستند. در مجموع محصولات آرایشی برای زنانی که دچار آکنه هستند، طوری تولید شدهاند که بتوان آنها را بر روی پوست چرب بکار برد. به عنوان یک قانون این نوع محصولات حاوی غلظت بیشتری آب و غلظت کمتری روغن میباشند و حتی ممکن است حاوی موادی باشند که چربی را جذب خود میکنند.
همچنین کرمهایی حاوی رنگ، برای درمان آکنه موجود هستند و میتوان از آنها به عنوان کرمهای آرایشی استفاده کرد.