بخشهای مهم درس گوش و حلق و بینی را مرور میکنیم. کیست مجرای تیروگلوسال، مهم است و هم در جراحی و هم در ENT از آن سوال میآید.
نکته اول: کیست مجرای تیروگلوسال شایعترین توده مادرزادی گردن است و در ۷% از جمعیت عمومی وجود دارد.
نکته دوم: کیست مجرای تیروگلوسال از بقایای غده تیروئید در هنگام نزول از فورامن سکوم در دوران رویانی، بوجود میآید.
نکته سوم: کیست مجرای تیروگلوسال تودهای در خط وسط گردن، در هر کجا بین قاعده زبان و غده تیروئید ایجاد میکند.
نکته چهارم: کیست مجرای تیروگلوسال تودهای سفت و متحرک معمولا در خط وسط است و با بیرون آوردن زبان یا بعلیدن بالا میرود. این کیست معمولا بدون علامت است.
نکته پنجم: آن دسته از کیستهای مجرای تیروگلوسال که بزرگ هستند و یا در قاعده زبان قرار دارند، ممکن است مجاری هوایی را تحت فشار قرار بدهند و سبب دیسفاژی و مشکلات تنفسی شوند.
نکته ششم: گاه کیست مجرای تیروگلوسال به دنبال عفونت تنفسی فوقانی عفونی و بزرگ میشود.
نکته هفتم: در بیمار مبتلا به کیست مجرای تیروگلوسال باید سونوگرافی انجام شود تا وجود بافت تیروئید در محل طبیعی خود تائید گردد (بندرت کیست مجرای تیروگلوسال حاوی بافت کامل و دارای عملکرد تیروئید است). سونوگرافی برای تشخیص کیست مجرای تیروگلوسال و افتراق آن از تیروئید اکتوپیک کفایت میکند.
نکته هشتم: اگر با کمک سونوگرافی نتوان تشخیص توده گردنی را تائید کرد، با کمک سیتی اسکن یا MRI میتوان بین کیست مجرای تیروگلوسال، کیست درموئید و لیپوم فرق گذاشت.
نکته نهم: اگر کیست مجرای تیروگلوسال عفونی شود، قبل از اکسیزیون جراحی، درمان با آنتیبیوتیک داخل وریدی اندیکاسیون دارد.
نکته دهم: کیست مجرای تیروگلوسال توسط انسیزیون عرضی در سطح استخوان هیوئید برداشته میشود: برای کم کردن احتمال عود، مرکز استخوان هیوئید هم برداشته باشد تا مجرایی که به قاعده زبان راه دارد هم از بین برود (عمل جراحی سیسترانک).