ده نکته مهم، مربوط به ده تست مهم آزمون دستیاری اردیبهشت ۱۴۰۴ را با هم مرور می‌کنیم. این ده نکته مربوط به درس زنان و زایمان می‌شوند و برخی از آن‌ها بارها در آزمون‌های مختلف تکرار شده‌اند! این ده نکته را حتما یاد بگیرید! هم به درد آزمون‌های مختلف می‌خورد (مثل پیش‌کاورزی که در راه است یا دستیاری سال بعد) و هم کاربرد بالینی دارد!
نکته اول: اگر در دوران حاملگی، در زمان زایمان یا در صورت شک به پارگی پرده‌ها ، بر روی سرویکس، واژن یا وولو ضایعات هرپسی مشاهده شوند و یا ضایعاتی مشکوک به عفونت هرپسی وجود داشته باشند، توصیه به زایمان سزارین می‌شود. در بیماری که دچار عفونت هرپسی شده است، آسیکلوویر و ترکیبات مشابه آن بی‌خطر هستند و در صورت شدید بودن علایم می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
نکته دوم: تشنجهاى اکلامپسى معمولاً خودمحدود هستند، درمان با تجویز سولفات منیزیوم (۴ تا ۶ گرم داخل وریدى آهسته) براى پیشگیرى از تشنجهاى بیشتر شروع مىشود. اگر در حالى که بیمار سولفات منیزیوم دریافت مىکند، دچار تشنج شود، باید دوز اضافى دارو (۲ گرم داخل وریدى، آهسته) تجویز شود و سطح خونى دارو ارزیابى گردد. معمولاً توصیه به تجویز دیگر داروهاى ضد تشنج مانند دیازپام نمىشود.
نکته سوم: درمان هیپوتیروئیدیسم در زنان حامله مشابه زنان غیر حامله و با تجویز لووتیروکسین با دوز کافى براى طبیعى شدن سطح TSH انجام مىشود. اگر تشخیص هیپوتیروئیدیسم قبل از حاملگى داده شود، مقدار نیاز زن حامله به تیروکسین در دوران حاملگى افزایش مىیابد. باید دوز لووتیروکسین هر ۴ تا ۶ هفته به مقدار ۲۵ تا ۵۰ میکروگرم افزایش داده شود تا زمانى که TSH به مقدار طبیعى برسد. بعد از آن، باید در هر سه ماهه باردارى سطح TSH را اندازه گرفت.
نکته چهارم: در بیمارى که نتیجه سیتولوژى وى ASC-US گزارش مىشود، مىتوان دو کار انجام داد: ۱ـ آزمون DNA براى HR-HPV انجام داد: الف) اگر نتیجه منفى باشد، تست همزمان (سیتولوژى و HR-HPV) 3 سال بعد انجام مىشود. ب) اگر نتیجه مثبت باشد، کولپوسکوپى انجام مىشود. ۲ـ سیتولوژى را یک سال بعد تکرار کرد: الف) اگر نتیجه منفى باشد، غربالگرى روتین انجام مىشود. ب) اگر نتیجه ASC یا بدتر باشد، کولپوسکوپى انجام مىشود.
نکته پنجم: در بیش از ۹۵% از مادران مبتلا به دیابت باردارى، بلافاصله بعد از زایمان وضعیت گلوکز طبیعى مىشود، اما تا ۷۰% این زنان در مراحل بعدى زندگى خود دچار دیابت نوع ۲ مىشوند و به همین دلیل باید در مورد اهمیت حفظ رژیم غذایى سالم و برنامه ورزشى منظم به آن‌ها آموزش داد. براى تشخیص ۵-۳% از زنانى که بعد از حاملگى هم دیابتیک باقى مىمانند ۴ تا ۱۲ هفته بعد از زایمان غربالگرى تحمل گلوکز انجام مىشود. بطور معمول این غربالگرى بصورت تجویز ۷۵ گرم گلوکز و بعد اندازهگیرى گلوکز پلاسما ۲ ساعت بعد انجام مىشود.
نکته ششم: در زنان یائسه به سبب آتروفى پوشش مجارى ادرارى ممکن است دیزورى و تکرر ادرار ایجاد شود (اورتریت آتروفیک). درمان جایگزینى هورمونى با استروژن یا ترکیب استروژن و پروژسترون (HT) مىتواند علایمى نظیر Urgency، تکرر ادرار و دیزورى را برطرف کند.
نکته هفتم: در ۱% از دو قلوهاى تک تخمکى، تخم در روزهاى ۹ تا ۱۲ بعد از بارور شدن تقسیم مىشود و در نتیجه هر دو جنین در یک کیسه منفرد قرار مىگیرند که داخل آن را آمنیون و خارج آن را کوریون تشکیل مىدهد. در این حالت خطر پیچ خوردن بند ناف دو جنین و مرگ آن‌ها قابل توجه است. در گذشته وضعحمل سزارین (بعد از تجویز استروئید) در هفته ۳۲ باردارى درمان معمول به شمار مىرفت. امروزه درمان شامل بسترى در بیمارستان در هفتههاى ۲۴ تا ۲۶ باردارى، تجویز استروئید و مونیتورینگ ضربان قلب جنینها چندین بار در روز است و بدین ترتیب مىتوان احتمال پیچ خوردن بند ناف جنینها را پیشبینى کرد. توصیه مىشود وضعحمل در هفتههاى ۳۲ تا ۳۴ و بصورت سزارین انجام شود.
نکته هشتم: کوریوآمنیونیت با تب بالا، تاکىکاردى (مادر و جنین) و تندرنس رحم مشخص مىشود. ترشحات چرکى سرویکس یافتهاى بسیار دیررس است. عموما شمارش WBC مادر افزایش دارد. بعد از تأئید تشخیص کوریوآمنیونیت، درمان شامل تجویز آنتىبیوتیک داخل وریدى و اقدام به وضعحمل است. وجود عفونت داخل آمنیونى به تنهایى اندیکاسیونى براى وضعحمل اورژانس نیست و در بیشتر موارد روش وضعحمل بر اساس اندیکاسیونهاى استاندارد حاملگى مشخص مىشود.
نکته نهم: ارزیابىهاى آزمایشگاهى براى بررسى آمنوره شامل موارد زیر مىشوند: ۱ـ آزمون حاملگى؛ ۲ـ اندازهگیرى سطح TSH؛ ۳ـ اندازهگیرى سطح پرولاکتین؛ ۴ـ اندازهگیرى سطح FSH. در خانمى که کمتر از ۴۰ سال سن دارد، بالا بودن سطح FSH مىتواند نشاندهنده نارسایى اولیه تخمدان باشد. اگر با تکرار آزمون و مشاهده بالا بودن سطح FSH نارسایى تخمدان تأئید شود، باید بسرعت ارزیابى از نظر آنتىبادىهاى خودایمنى انجام شود. همچنین در صورت تشخیص نارسایى اولیه تخمدان بهتر است ارزیابى کروموزومى هم انجام شود.
نکته دهم: از جمله کنترااندیکاسیونهاى مطلق درمان طبى حاملگی اکتوپیک با متوترکسات مىتوان به موارد زیر اشاره کرد: شیردهى؛ حساسیت به متوترکسات؛ بیمارى ریوى فعال؛ بیمارى زخم پپتیک؛ اختلال عملکرد کبد، کلیه، ریه یا سیستم هماتولوژیک؛ عدم توانایى تطابق با پروتوکل درمانى.
