استاتین‌ها و ده نکته بسیار بسیار مهم!

امروزه درمان هیپرلیپیدمی بدون مهار کننده‌های HMG CoA ردوکتاز یا همان استاتین‌ها معنی ندارد. در زیر به ده نکته بسیار مهم در مورد این دسته دارویی مهم (بر اساس فارماکولوژی کاتزونگ و ترور) توجه کنید:

نکته اول: استاتین‌ها آنالوگ ساختمانی HMG CoA هستند و آنزیم HMG CoA را مهار می‌کنند. لُوِستاتین و سیم‏واستاتین پیش‏‌دارو و سایر داروهاى این دسته فعال هستند و با مهار آنزیم  HMG-CoA ردوکتاز، مانع سنتز کلسترول در کبد مى‌‏شوند. کبد بطور جبرانى گیرنده‏‌هاى LDL را افزایش مى‏‌دهد، این امر سبب افزایش پاکسازى LDL و بقایاى  VLDL از خون مى‏‌شود.

نکته دوم: استاتین‏‌ها بویژه در ترکیب با دیگر داروهاى پائین آورنده کلسترول مى‏‌توانند بطور چشمگیرى LDL را کاهش دهند.

 نکته سوم: استاتین‌ها اثرات مستقیم ضد آترواسکلروز و ضد التهاب دارند و مانع از دست رفتن استخوان نیز مى‏‌شوند.

نکته چهارم: استاتین‌ها بخوبى تحمل مى‌‏شوند و نیز بر اساس مطالعات انجام شده مى‏‌توانند در بیماران مبتلا به بیمارى‏‌هاى ایسکمیک قلبى از خطر بروز حوادث کرونرى و مرگ و میر بکاهند. این داروها خطر سکته مغزی ایسکمیک را هم کم می‌کنند.

نکته پنجم: آتورواستاتین، روسوواستاتین، پیتاواستاتین و سیم‏واستاتین تأثیر بیشترى نسبت به سایر استاتین‌ها دارند. فلوواستاتین کمتر از دیگر داروهاى این گروه اثر دارد.

نکته ششم: استاتین‌ها در بیمارانى که ترى‌‏گلیسرید بیشتر از ۲۵۰ دارند، سطح ترى‌‏گلیسرید را کاهش مى‏‌دهند. همچنین اگر سطح HDL پائین باشد، سطح آن را افزایش مى‏‌دهند.

نکته هفتم: استاتین‌ها می‌توانند سبب افزایش خفیف ترانس‌‏آمینازهاى سرم شوند که اغلب با آسیب کبدى همراه نیست. در بیماران مبتلا به بیمارى قبلى کبد، واکنش شدیدترى مشاهده مى‏‌شود.

نکته هشتم: به دنبال مصرف استاتین‌ها افزایش Creatin Kinase (از عضلات اسکلتى) در ۱۰% بیماران دیده مى‌‏شود. در تعداد کمى از بیماران درد شدید عضلانى و حتى رابدومیولیز روى مى‏دهد.

نکته نهم:  استاتین‌ها توسط سیتوکروم P450 متابولیزه مى‏‌شوند، بنابراین داروها یا غذاهایى (گریپ فروت) که فعالیت این آنزیم را مهار مى‌‏کنند، مى‏توانند خطر هپاتوتوکسیسیته و میوپاتى ناشى از این داروها را افزایش دهند.

نکته دهم: از استاتین‌ها نباید در دوران باردارى استفاده شود.