به سراغ جراحی می‌رویم و یک مطلب مهم و سوالی را مرور می‌کنیم: ایسکمی حاد مزانتریک!
نکته اول: ایسکمى حاد مزانتریک نوعى اورژانس جراحى است که در اثر اختلال خونرسانى میانروده (روده باریک و بخش پروگزیمال کولون) ایجاد مىشود.
نکته دوم: ایسکمى حاد مزانتریک ۴ علت اصلى دارد: ۱- آمبولی شریان مزانتریک فوقانی؛ ۲- ترومبوز شریان مزانتریک فوقانی؛ ۳- ترومبوز ورید مزانتریک فوقانی؛ ۴- ایسکمی غیر انسدادی مزانتریک.
نکته سوم: آمبولى شریان مزانتریک فوقانى معمولاً از قلب منشأ مىگیرد و بکرات با فیبریلاسیون دهلیزى ارتباط دارد.
نکته چهارم: ترومبوز شریان مزانتریک فوقانى اغلب با دیگر اختلالات عروقى شدید همراه است.
نکته پنجم: ترومبوز ورید مزانتریک فوقانى معمولاً در نتیجه نوعى حالت بیشانعقادى ایجاد مىشود.
نکته ششم: ایسکمى غیر انسدادى مزانتریک یا NOMI عموما در بیمارانى تشخیص داده مىشود که در شوک هستند، دچار نارسایى قلب مىباشند یا دیالیز مىشوند.
نکته هفتم: بطور کلاسیک، درد ناشى از ایسکمى حاد مزانتریک شروعى سریع دارد و شدید است. با وجود این درد شدید، معاینه شکم در ابتداى کار، یافته خاصى را نشان نمىدهد و این حالت کلاسیکِ درد نامتناسب با معاینه بالینى همان علتى است که اغلب به تأخیر در تشخیص مىانجامد. شروع تظاهرات بالینى ترومبوز ورید مزانتریک آهستهتر است و بیمار براى روزها و یا حتى هفتهها قبل از تشخیص از درد شکایت دارد.
نکته هشتم: استاندارد طلایى براى تشخیص ایسکمی مزانتریک، آرتریوگرافى مزانتریک است. در بسیارى از مراکز، سىتى اسکن با وضح بالا جاى آرتریوگرافى مزانتریک را به عنوان اقدام تشخیصى انتخابى گرفته است.
نکته نهم: درمان اولیه ایسکمی مزانتر شامل احیاء سریع و تصحیح اختلالات متابولیک مىشود و آنتىبیوتیک تجویز مىگردد (چرا که احتمال نکروزه بودن روده بالا است). هدف اولیه درمان، برقرارى مجدد جریان خون روده، برداشتن بخشهایى از روده که آشکارا نکروتیک هستند و به حداقل رساندن آسیب ناشى از برقرارى مجدد خون است.
نکته دهم: در بیماران مبتلا به آمبولى شریان مزانتریک فوقانى، آمبولکتومى فورى اندیکاسیون دارد که از طریق لاپاروتومى انجام مىشود (و همزمان قابلیت حیات روده هم بررسى مىشود). براى ترومبوز شریان مزانتریک فوقانى نیاز به بازسازى عروقى است، چرا که در این حالت اغلب شریان به سبب آترواسکلروز شدید، دچار تنگى است. در ترمبوز ورید مزانتریک فوقانى، درمان حمایتى است و باید درمان ضد انعقادى با هپارین داخل وریدى آغاز شود. در مورد NOMI درمان متوجه علت زمینهاى است.