تصویربرداری دیورتیکولوز و دیورتیکولیت روده بزرگ: ده نکته بسیار مهم!

نکته اول: برای ارزیابی سطح داخل مجرای کولون اغلب از کولونوسکوپی اپتیکال یا سی‌تی کولونوگرافی و یا باریم انمای Double Contrast استفاده می‌شود. برای ارزیابی ساختمان‌های خارج از کولون اغلب از سی‌تی اسکن شکم و لگن با ماده حاجب خوراکی یا رکتال استفاده می‌گردد.

نکته دوم: دیورتیکول کولون در اثر فتق مخاط و زیر مخاط از نقصی در لایه عضلانی جدار کولون ایجاد می‌شود: دیورتیکول کاذب!

نکته سوم: شیوع دیورتیکولول کولون با افزایش سن بیشتر می‌شود.

نکته چهارم: احتمالا دیورتیکول کولون در نتیجه افزایش فشار داخل مجرای کولون و ضعیف شدن دیواره آن بوجود می‌آید.

نکته پنجم: اغلب دیورتیکول‌های کولون متعدد هستند (دیورتیکولوز) و تقریبا در بیشتر موارد (بیش از ۹۰% موارد) بدون علامت هستند. اما می‌توانند دچار التهاب شوند (دیورتیکولیت) و یا خونریزی کنند.

نکته ششم: دیورتیکولوز شایع‌ترین علت خونریزی حجیم بخش تحتانی مجرای گوارش است. دیورتیکول‌های سمت راست بیشتر از دیورتیکول‌های سمت چپ روده دچار خونریزی می‌شوند.

نکته هفتم: شایع‌ترین محل دیورتیکول روده بزرگ، سیگموئید است. دیورتیکول‌ها را می‌شود براحتی به کمک باریم انما یا سی‌تس اسکن مشاهده کرد: بیرون‌زدگی‌های نوک تیز (Spikes) یا دارای حدود صاف (Pouches) متصل به کولون حاوی هوا و یا ماده حاجب.

نکته هشتم: ممکن است دیورتیکول ملتهب شده، بعد پرفوره شود: دیورتیکولیت! شایع‌ترین علت ایجاد دیورتیکولیت تحریک مکانیکی و یا انسداد است.

نکته نهم: سی‌تی اسکن روش انتخابی برای تشخیص دیورتیکولیت است، چرا که به کمک سی‌تی اسکن می‌توان بافت نرم اطراف کولون را مشاهده کرد.

نکته دهم: برای تشخیص دیورتیکولیت با کمک سی‌تی اسکن، باید حداقل یک دیورتیکول حاوی موارد زیر مشاهده شود:

  1. افزایش ضخامت دیواره کولون مجاور بیش از ۴ میلی‌متر؛
  2. التهاب پری‌کولونی: وجود نواحی کدورت با افزایش Attenuation و یا وجود دانسیته‌های خطی و نامنظم در چربی پری‌کولونیک؛
  3. ایجاد آبسه: وجود حباب‌های متعدد و کوچک هوا یا کیسه‌های مایع در داخل بافت نرم پری‌کولونیک، دانسیته توده مانند؛
  4. پرفوراسیون کولون: وجود هوا یا ماده حاجب خارج مجرای روده، در اطراف محل پرفوراسیون یا با شیوع کمتر بصورت آزاد در حفره پریتوان.