تصویربرداری ستون مهره‌ها و ده نکته نهایی و مهم!

نکته اول: با افزایش سن، در دیسک بین مهره‌ای، نوکلئوس پولپوزوس دهیدراته و دژنره می‌شود و و بیماری دژنراتیو دیسک بین مهره‌ای ایجاد می‌شود: ۱- کاهش پیشرونده ارتفاع فضای دیسک؛ ۲- ایجاد استئوفیت‌های مارژینال؛ ۳- اسکلروز صفحات انتهایی جسم مهره‌ها؛ و گاه ۴- ایجاد Vacuum Disk.

نکته دوم: در ستون مهره‌ها، مفاصل فاست، مفاصلی حقیقی هستند و می‌توانند دچار استئوآرتریت شوند. استئوآرتریت فاست که بطور شایع با بیماری دژنراتیو دیسک همراه است، می‌تواند درد رادیکولار ایجاد کند.

نکته سوم: اسپوندیلولیزیس نوعی نقص یک یا دو طرفه در Pars Interarticularis است. شایع‌ترین محل L5-S1 است.

نکته چهارم: اسپوندیلولیزیس دو طرفه می‌تواند سبب لغزش (اغلب) رو به جلوی یک جسم مهره بر روی جسم مهر‌ه پائین خود شود و اسپوندیلولیستزیس را ایجاد کند. این نوع اسپوندیلولیستزیس را نوع اسپوندیلولیتیک می‌نامند. در اسپوندیلولیستزیس دژنراتیو نقص در Pars Interarticularis وجود ندارد، این عارضه با آرتریت فاست همراه است و در زنان شایع‌تر می‌باشد.

نکته پنجم: هیپراستوز منتشر و ایدیوپاتیک اسکلتی یا DISH با کلسیفیکاسیون / استخوانی شدن پل زننده یا جریان یابنده لیگامان طولی قدامی ستون مهره‌ها مشخص می‌شود. این بیماری عمدتا مردان با سن بیشتر از ۵۰ سال را گرفتار می‌کند: اغلب فضاهای دیسک و مفاصل فاست سالم هستند. رادیوگرافی معمول برای تشخیص کفایت می‌کند.

نکته ششم: شکستگی Compression ستون مهره‌ها اغلب ناشی از استئوپوروز است و در زنان شایع‌تر می‌باشد. این نوع شکستگی را می‌توان در رادیوگرافی ساده تشخیص داد. این نوع شکستگی اغلب بطور نامتناسبی بخش قدامی بدنه مهره را گرفتار می‌کند و به همین دلیل می‌تواند سبب تشدید کیفوز بخش توراسیک ستون مهره‌ها شود: ارتفاع قدام و خلف جسم مهره بیش از ۳ میلی‌متر اختلاف دارد. مهره گرفتار بیش از ۲۰% از مهره‌های مجاور کوتاه‌تر است.

نکته هفتم: تنگی کانال نخاعی در نتیجه بافت نرم یا اختلال استخوانی ایجاد می‌شود و می‌تواند اکتسابی (شایع‌تر) یا مادرزادی باشد. از جمله علل اکتسابی تنگی کانال نخاعی می‌توان به تغییرات دژنراتیو اشاره کرد. این عارضه در بخش گردنی و کمری ستون مهره‌ها شایع‌تر است. تنگی کانال نخاعی می‌تواند سبب درد رادیکولار، میلوپاتی و یا (در ناحیه کمری) لنگش نوروژنیک شود. برای تشخیص ابتدا رادیوگرافی معمولی تهیه می‌شود و MRI روش تشخیصی انتخابی است.

نکته هشتم: اسپوندیلیت انکیلوزان نوعی آرتریت مزمن و پیشرونده است که با فیوژن متقارن مفاصل ساکروایلیاک و درگیری بالارونده ستون مهره‌ها (و ایجاد ظاهری شبیه به بامبو) مشخص می‌شود. ساکروایلئیت مشخصه اسپوندیلیت انکیلوزان است و معمولا دو طرفه و متقارن بودن و در نهایت سبب فیوژن استخوانی یا آنکیلوز این مفاصل می‌شود (که به صورت خط سفید و باریک دیده می‌شود).

نکته نهم: عفونت دیسک بین مهره‌ای (دیسکیت) تقریبا در تمامی موارد با استئومیلیت مهره مجاور همراه است و از انتشار هماتوژن عفونت از عضو دیگر (به عنوان مثال دستگاه ادراری یا بافت نرم) ناشی می‌شود. شایع‌ترین محل درگیری، ناحیه کمری ستون مهره‌ها است و شایع‌ترین پاتوژن استافیلوکک ارئوس می‌باشد. عفونت با کمردرد و تندرنس مشخص می‌شود. MRI حساس‌ترین روش تشخیصی است.

نکته دهم: MRI روش تصویربرداری انتخابی برای بیشتر بیماری‌های ستون مهره‌ها است.