تصویربرداری پانکراس و ده نکته بسیار مهم!

با هم ده نکته مهم تصویربرداری در مورد پانکراس را مرور می‌کنیم:

نکته اول: پانکراتیت حاد بصورت بالینی تشخیص داده می‌شود و از سی‌تی اسکن برای تعیین علت آن (به عنوان مثال سنگ صفراوی) و یا عوارض آن (ایجاد کیست کاذب) استفاده می‌شود.

نکته دوم: در سی‌تی اسکن پانکراتیت حاد با این موارد مشخص می‌شود: 1- بزرگی تمام یا بخشی از پانکراس؛ ۲- Stranding یا تجمع مایع اطراف پانکراس؛ ۳- وجود ضایعات با Attenuation پائین در پانکراس (در نتیجه نکروز).

نکته سوم: اندازه‌های طبیعی پانکراس به این ترتیب هستند: ۱- سر: ۳ سانتی‌متر؛ ۲- بدنه: ۲.۵ سانتی‌متر؛ ۳- دم: ۲ سانتی‌متر.

نکته چهارم: در جریان پانکراتیت حاد وجود ضایعات با Attenuation پائین در پانکراس (در نتیجه نکروز)، می‌توان نشان‌دهنده پیش‌آگهی نامطلوب‌تر باشد. این ضایعات در ابتدای سیر بیماری دیده می‌شوند و ممکن است برای مشاهده بهتر آن‌ها نیاز به تصویربرداری با ماده حاجب باشد.

نکته پنجم: ممکن است در جریان پانکراتیت بافت فیبروز دور تجمع ترشحات پانکراسی (رها شده در اثر التهاب) را بگیرد و کیست کاذب ایجاد کند. دیواره کیست کاذب معمولا توسط سی‌تی اسکن قابل مشاهده است و ممکن است با ماده حاجب Enhance شود.

نکته ششم: شاه‌علامت پانکراتیت مزمن در تصویربرداری، وجود کلسیفیکاسیون‌های متعدد و بی‌شکل است که در داخل مجاری متسع پانکراس آتروفیه ایجاد می‌شود.

نکته هفتم: شایع‌ترین محل ایجاد آدنوکارسینوم پانکراس، سر غده است (۷۵% موارد). 10% از آدنوکارسینوم‌ها در بدنه و ۵% در دم پانکراس ایجاد می‌شود.

نکته هشتم: در نیمی از موارد کانسر پانکراس با زردی خود را نشان می‌دهد و در بیشتر موارد بیمار دچار درد نیز می‌باشد.

نکته نهم: سونوگرافی روش تشخیصی انتخابی برای ارزیابی ابتدایی در بیمار مبتلا به زردی است.

نکته دهم: آدنوکارسینوم پانکراس در سی‌تی اسکن با این موارد مشخص می‌شود: ۱- توده فوکال پانکراس (معمولا هیپودانس در مقایسه با بقیه قسمت‌های غده)؛ ۲- اتساع مجرای (اغلب مجرای پانکراس و مجاری صفراوی)؛ ۳- شواهد انتشار به سایر نواحی (عقده‌های لنفاوی، و یا آسیت).