بیماری انسدادی مزمن ریه یا COPD به این صورت تعریف میشود: بیماری همراه با انسداد جریان هوا در نتیجه برونشیت مزمن یا آمفیزم. به ده نکته مهم در مورد COPD توجه کنید:
نکته اول: برونشیت مزمن بصورت بالینی و بر اساس وجود سرفه خلط دار تعریف میشود؛ اما تعریف آمفیزم پاتولوژیک است: بزرگی و تخریب دائمی و غیر طبیعی فضاهای هوایی دیستال به برونشیولهای ترمینال.
نکته دوم: در رادیوگرافی معمولی، قابل اطمینانترین یافته در COPD، پر هوایی ریه است که شامل مسطح شدن دیافراگم، بویژه در نمای لترال هم میشود.
نکته سوم: از جمله دیگر یافتههای COPD در رادیوگرافی معمولی میتوان به این موارد اشاره کرد: ۱- افزایش فضای شفاف رترواسترنال؛ ۲- افزایش لوسنسی ریهها و کاهش شاخصهای عروقی قابل مشاهده؛ ۳- برجستگی شریانهای ریوی در نتیجه هیپرتانسیون شریان ریوی.
نکته چهارم: در سیتی اسکن، در بیمار مبتلا به COPD ممکن است نواحی فوکال با دانسیته پائین مشاهده شود: ناحیه کیستیک فاقد دیواره قابل مشاهده است، بجز وقتی که توسط سپتوم بین لوبی احاطه شود.
نکته پنجم: به کمک سیتی اسکن میتوان وسعت آمفیزم را تشخیص داد و برای جراحی به منظور برداشتن بول یا کاهش حجم ریه برنامهریزی کرد.
نکته ششم: آمفیزم سه نوع پاتولوژیک دارد که در سیتی اسکن قابل مشاهده است: ۱- سنتریآسینار؛ ۲- پانآسینار؛ ۳- پاراسپتال.
نکته هفتم: در آمفیزم سنتریآسینار یا سنتریلوبولار تخریب فوکال در برونشیولهای تنفسی (و بخش مرکزی آسینی) وجود دارد. این نوع آمفیزم با سیگار کشیدن ارتباط دارد و در لوبهای فوقانی دارای بیشترین شدت است.
نکته هشتم: آمفیزم پانآسینار یا پانلوبولار تمام آلوئل دیستال به برونشیول ترمینال را گرفتار میکند. در بخشهای تحتانی ریه بیشترین شدت را دارد و عموما در بیمارانی ایجاد میشود که دچار کمبود هموزیگوت آلفا ۱ آنتیتریپسین هستند.
نکته نهم: آمفیزم پاراسپتال مجاری آلوئلی و کیسههای آلوئلی را گرفتار میکند و با سپتومهای فیبروز یا پلورا مرتبط است و میتواند بول ایجاد کند: بول میتواند سبب ایجاد پنوموتوراکس شود. این نوع آمفیزم با انسداد جریان هوا همراه نیست.
نکته دهم: بول، کیست و کاویته؛ هر سه ضایعاتی حاوی هوا در ریه هستند که از نظر اندازه، محل و ترکیب دیواره با هم فرق دارند. بول بیش از ۱ سانتیمتر اندازه دارد و اغلب با آمفیزم همراه است و در پارانشیم ریه ایجاد میشود و دیواره بسیار نازکی دارد.