دیورتیک‌های حفظ کننده پتاسیم و ده نکته بسیار مهم!

دیورتیک‌های حفظ کننده پتاسیم شامل دو دسته (اسپیرونولاکتون و اپلرنون) و (آمیل‌اراید و تریامترن) می‌شوند. در زیر به ده نکته مهم در مورد این دیورتیک‌ها اشاره می‌کنیم:

نکته اول: اسپیرونولاکتون و Eplerenone مشتقات استروئیدى هستند که بصورت آنتاگونیست فارماکولوژیک آلدوسترون در لوله‏‌هاى جمع کننده عمل مى‌‏کنند. شروع اثر این دو دارو آهسته است (۲۴ تا ۷۲ ساعت).

نکته دوم: آمیل‏‌اُراید و تریامترن با بلوک کانال‌‏هاى سدیمى در لوله‌های جمع کننده نفرون اثر دیورتیکی خود را اعمال می‌کنند (مدت اثر ۱۲ تا ۲۴ ساعت).

نکته سوم: تمام دیورتیک‌های حفظ کننده پتاسیم بر کلیرنس سدیم مى‏‌افزایند و از دفع هیدروژن و پتاسیم در ادرار مى‌‏کاهند و مى‌‏توانند سبب اسیدوز متابولیک هیپرکالمیک شوند.

نکته چهارم:در هنگام درمان با تیازیدها یا دیورتیک‌‏هاى مؤثر بر قوس هنله، در صورتى که پتاسیم خوراکى اضافه نشود، ممکن است هیپوکالمى روى دهد. چنین حالتى به درمان با دیورتیک‌‏هاى حفظ کننده پتاسیم پاسخ مى‌‏دهد. از این رو شایع‌ترین مورد استفاده این داروها قرص‏‌هاى حاوى تیازید و یک دیورتیک حفظ کننده پتاسیم هستند.

نکته پنجم: آلدوسترونیسم ثانویه (سیروز) از جمله اندیکاسیون‏‌هاى مهم تجویز اسپیرونولاکتون به شمار مى‌‏رود.

نکته ششم: ممکن است در نارسایى قلبى نیز آلدوسترونیسم وجود داشته باشد و نشان داده شده است که اسپیرونولاکتون و  Eplerenone مى‌‏توانند در این زمینه، اثرى دراز مدت و مفید داشته باشند.

نکته هفتم: هیپرکالمى مهمترین عارضه دیورتیک‌های حفظ کننده پتاسیم است. نباید از این دسته دیورتیک‏‌ها به همراه پتاسیم استفاده شود.

نکته هشتم: ممکن است با تجویز اسپیرونولاکتون بیمار دچار  اختلالات اندوکرین (ژنیکوماستى و عوارض آنتى‌‏آندروژنیک) شود. Eplerenone اثرات آنتى‌‏آندروژنى کمترى دارد.

نکته نهم: در هنگام مصرف دیورتیک‌‏های حفظ کننده پتاسیم باید سایر آنتاگونیست‌‏هاى آلدوسترون (داروهاى ACEI) با احتیاط تجویز شوند.

نکته دهم: در نارسایی قلبی مزمن اسپیرونولاکتون و اپلرنون می‌توانند از میزان مرگ و میر بکاهند.