رینوسینوزیت حاد و ده نکته بسیار بسیار مهم!

رینوسینوزیت حاد باکتریایی اغلب توسط پزشکان عمومی درمان می‌شود و متخصصین گوش و حلق و بینی اغلب بیمارانی را ویزیت می‌کنند که درمان کافی دریافت نکرده‌اند تا دچار عود بیماری شده‌اند. به ده نکته مهم در مورد این عفونت توجه کنید:

نکته اول: در رینوسینوزیت حاد، عفونت ویروسی در ۱۰ تا ۱۴ روز اول برتری دارد؛ این عفونت سبب انسداد دهانه سینوس می‌شود. موکوس به دام افتاده سبب عفونت باکتریایی می‌گردد. شایع‌ترین باکتری‌های ایجاد کننده بیماری عبارتند از: پنوموکک، هموفیلوس آنفلوآنزا، موراکسلا کاتارالیس، بی‌هوازی‌ها و دیگر انواع استرپتوکک.

نکته دوم: تظاهرات بالینی اصلی (ماژور) رینوسینوزیت حاد عبارتند از: ۱- درد یا احساس فشار، احتقان یا احساس پری در صورت؛ ۲- انسداد بینی؛ ۳- ترشح بینی؛ ۴- ترشح خلف بینی؛ ۵- هیپوسمی یا آنوسمی؛ ۶- مشاهده چرک در حفره بینی در هنگام معاینه؛ ۷- تب.

نکته سوم: تظاهرات بالینی فرعی (ماینور) رینوسینوزیت حاد عبارتند از: ۱- سردرد؛ ۲- احساس خستگی؛ ۳- بوی بد دهان؛ ۴- درد دندان؛ ۵- سرفه؛ ۶- احساس درد یا فشار در گوش.

نکته چهارم: گایدلاین‌های به روز شده، معیارهای تشخیصی رینوسینوزیت حاد را ساده‌تر کرده‌‌اند: ترشح چرکی به همراه انسداد بینی و درد/فشار/احساس پری صورت که برای ۱۰ روز ادامه یافته باشد و یا در مدت ۱۰ روز از زمان بهبود اولیه، شدت پیدا کرده باشد. 

نکته پنجم: با کمک علایم لوکالیزه می‌توان سینوس درگیر را مشخص کرد: ۱- درد گونه یا دندان‌های فوقانی: سینوزیت ماگزیلاری؛ ۲- درد پیشانی یا سردرد در ناحیه پیشانی: سینوزیت فرونتال؛ ۳- درد رترواربیتال یا درد اکسی‌پیتال: سینوزیت اسفنوئید.

نکته ششم: تشخیص رینوسینوزیت حاد بدون عارضه عموما بر اساس شرح‌حال و معاینه داده می‌شود. در صورت شک به بروز عوارض یا شک به تشخیص، از سی‌تی اسکن بدون ماده حاجب با برش نازک در مقاطع کورونال و آگزیال استفاده می‌گردد.

نکته هفتم: بجز در این موارد، آزمایش خون کمک کننده نیست: 1- توکسیک بودن بیمار؛ ۲- نقص ایمنی؛ ۳- شک به عوارض (اربیتال یا داخل جمجمه).

نکته هشتم: در رینوسینوزیت حاد، اگر علایم بیش از ۷ تا ۱۰ روز ادامه یافته باشند، احتمال عفونت باکتریایی بیشتر است و تجویز آنتی‌بیوتیک اندیکاسیون دارد.

نکته نهم: طول مدت درمان آنتی‌بیوتیکی رینوسینوزیت حاد ۵ تا روز است. ۱- اگر بیمار به بتالاکتام‌ها آلرژی نداشته باشد، درمان با آموکسی‌سیلین یا آموکسی‌سیلین کلاوولانات یا سفوروکسیم انجام می‌شود. ۲- اگر بیمار به بتالاکتام‌‌ها آلرؤی داشته باشد، درمان با تریمتوپریم سولفامتوکسازول یا داکسی‌سیکلین یا یک ماکرولید انجام می‌شود.

نکته دهم: در رینوسینوزیت حاد، علاوه بر درمان آنتی‌بیوتیکی، از درمان‌های دیگری هم استفاده می‌شود: ۱- دکنژستان‌های خوراکی مانند پسودوافدرین؛ ۲- دکنژستان‌های موضعی مانند اگزی‌متازولین برای ۳ تا ۵ روز (تا بیمار دچار رینیت مدیکامنتوزا نشود)؛ ۳- آنتی‌هیستامین‌های خوراکی (فقط در صورتی که علایم با تشدید آلرژی همراه باشند)؛ ۴- استروئیدهای موضعی بینی (برای کاهش التهاب و داشتن نقش پیشگیری کننده برای جلوگیری از عود)؛ ۵- سالین بینی (برای رقیق کردن ترشحات).