شپش سر انگل اختصاصی موی سر است که هر ۴ تا ۶ ساعت یک بار خون انسان را میمکد. شپش ماده ۳۰ روز زنده میماند و روزانه ۵ تا ۱۰ تخم روی ساقه مو میگذارد. این انگل بندرت بیش از ۳۶ ساعت خارج از بدن انسان زنده میماند.
نکته اول: شپش سر در کودکان و بویژه در دختر بچهها بیشتر دیده میشود و انتقال از طریق تماس نزدیک سر با سر و وسائل (شانه، برس) صورت میگیرد.
نکته دوم: در بیمار مبتلا به شپش سر، تظاهرات بالینی محدود به پوست سر، پشت گوشها و بخش فوقانی گردن است. بیمار در این نواحی دچار خارش شدید است.
نکته سوم: در بار اول عفونت شپشی سر، ممکن است تظاهرات بالینی ۲ تا ۶ هفته بعد آشکار شوند؛ اما در دفعات بعد در مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت خارش ظاهر میشود. افرادی که دچار خارش و علامت نیستند، ناقل به شمار میروند.
نکته چهارم: در بیمار مبتلا به عفونت شپشی سر، مواردی نظیر ۱- اریتم؛ ۲- پوستولهای چرکی؛ ۳- خراش پوستی و ۴- پوسته در سر و پشت گردن دیده میشود. تشخیص با مشاهده شپش زنده یا نیتها (تخمها) داده میشود.
نکته پنجم: در مورد نیتهای شپش باید به دو نکته توجه کرد: ۱- نیتها محکم به موها چسبیده شدهاند و نمیتوان راحت آنها را از مو جدا کرد. ۲- نیت زنده به رنگ قهوهای دیده میشود، در حالی که تخم بدون حشره سفید و روشن است.
نکته ششم: شپش سر شایعترین علت زردزخم در دنیا است.
نکته هفتم: سه نکته مهم در درمان شپش سر: ۱- تمام درمانهای شپش سر باید ۸ روز بعد تکرار شوند؛ همه افراد خانواده و افراد نزدیک بیمار هم باید درمان شوند؛ ۳- وسائل شخصی بیمار باید با آب داغ شسته شود و در دمای بالا خشک و اتو شود.
نکته هشتم: برای درمان شپش سر میتوان از کرم رینز پرمترین ۱% استفاده کرد: ۱۰ دقیقه روی موها میماند و شسته میشود و ۸ روز بعد تکرار شود.
نکته نهم: برای درمان شپش سر میتوان از شامپوی ۱% لیندان استفاده کرد. این شامپو برای ۴ دقیقه روی موها باقی مانده و بعد شسته میشود و ۸ روز بعد هم تکرار میشود.
نکته دهم: از جمله دیگر درمانهای شپش سر میتوان به این موارد اشاره کرد: ۱- محلول مالاتیون (۸ تا ۱۲ ساعت روی موها بماند)؛ ۲- محلول کارباریل (۸ تا ۱۲ ساعت روی موها بماند)؛ ۳- قرص ایورمکتین (در زنان حامله و شیرده و در شیرخواران با وزن کمتر از ۱۵ کیلوگرم ممنوع است).