پنومونی در CXR: ده نکته بسیار بسیار بسیار مهم!

مبحث مهمی از کتاب رادیولوژی ویلیام هرینگ را مرور می‌کنیم: پنومونی! پنومونی به این صورت تعریف می‌شود: تراکم ریه در نتیجه اگزودای التهابی، معمولا در اثر نوعی عامل عفونی. بیشتر پنومونی‌ها فضاهای هوایی را گرفتار می‌کنند و برخی درگیری بینابینی بوجود می‌آورند.

نکته اول: در پنومونی فضاهای هوایی یا بافت بینابینی درگیر توسط نوعی مایع یا اگزودای التهابی پر می‌شود و به همین دلیل کدورت ناشی از پنومونی دانس‌تر (متراکم‌تر) یا سفید‌تر از بافت ریه اطراف خود (که بطور طبیعی هوادهی می‌شود) است.

نکته دوم: اگر در محل پنومونی، برنش‌ها با مایع یا اگزودای التهابی پر نشده باشند، ممکن است Air Bronchogram دیده شود.

نکته سوم: زمانی که پنومونی بخش مرکزی ریه، اطراف ناف ریه را گرفتار می‌کند، احتمال دیدن Air Bronchogram بیشتر است. در اطراف ریه، برنش‌ها معمولا کوچکتر از آن هستند که بشود آن‌ها را مشاهده کرد.

نکته چهارم: وقتی پنومونی فضاهای هوایی را گرفتار می‌کند، کدورت ایجاد شده، ظاهر Fluffy دارد و حاشیه‌های آن نامشخص است.

نکته پنجم: اگر پنومونی در مجاورت سطح پلورا (فیشور بین لوبی یا دیواره قفسه سینه) ایجاد شده باشد، کدورت ناشی از آن حاشیه کاملا مشخصی دارد.

نکته ششم: در پنومونی بینابینی ممکن است عروق، بافت همبند و برنش‌ها (که بافت بینابینی ریه را تشکیل می‌دهند)، بیشتر دیده شوند (کدورت‌های رتیکولار)؛ اما ممکن است درگیری به راه‌های هوایی مجاور هم گسترش یابد و کدورت ظاهری شبیه به درگیری فضاهای هوایی داشته باشد.

نکته هفتم: کدورت مربوط به پنومونی، بجز در صورت وجود Air Bronchogram ظاهری یکنواخت (هموژن) دارد. 

نکته هشتم: در برخی از انواع پنومونی (مثل برونکوپنومونی) برنش‌ها نیز همانند فضاهای هوایی حاوی اگزودای التهابی هستند و این مسئله می‌تواند منجر به آتلکتازی شود.

نکته نهم: الگوهای توزیع پنومونی در ریه عبارتند از: ۱- لوبار؛ ۲- سگمنتال؛ ۳- بینابینی؛ ۴- مدور؛ ۵- کاویتاری.

نکته دهم: نمونه اصلی پنومونی لوبار، پنومونی پنوموککی است. بیماری قسمت عمده یا تمام یک لوب ریه را گرفتار می‌کند.