در زير ده نكته بسيار مهم و تستى در مورد ملانوم بدخيم را مرور مىكنيم (مطالب بر اساس جراحی لاورنس ارائه شدهاند، اما در درماتولوژی هم به کار شما میآیند):
نكته اول: ملانوم بدخيم بصورت ضايعه پوستى ABCDE ظاهر مىشود: A: نامتقارن است؛ B: حاشيه نامنظم دارد؛ C: تغيير رنگ دارد؛ D: قطر بيش از 6 ميلىمتر دارد؛ E: تغيير كرده است (Evolution).
نكته دوم: ضايعه مشكوك (براى ملانوم بدخيم) بايد با حاشيه 1 تا 3 ميلىمتر تا چربى زير جلدى و با ضخامت كامل بيوپسى شود. البته اگر به سبب اندازه يا محل تومور نتوان بيوپسى اكسيزيونال را انجام داد، آن وقت مى توان اقدام به بيوپسى با پانچ يا بيوپسى انسيزيونال كرد.
نكته سوم: به دنبال تأئيد تشخيص ملانوم بدخيم، بايد درمان بشرح زير انجام شود: 1ـ اگر ضخامت ضايعه 1 ميلىمتر يا كمتر باشد بايد ضايعه با حاشيه 1 سانتىمترى (از بافت سالم) برداشته شود؛ 2ـ در ضايعاتى كه بيش از 1 ميلىمتر ضخامت دارند، بايد حاشيه ضايعه 2 سانتىمتر برداشته شود.
نكته چهارم: ملانوم گسترش يابنده سطحى شايعترين نوع ملانوم است (70%) و شايعترين محل ايجاد آن ساق پا در خانمها و پشت در آقايان مىباشد.
نكته پنجم: حداكثر ميزان بروز ملانوم گسترش يابنده سطحى دهه پنجم است. تومور داراى هر دو مرحله رشد شعاعى و عمودى است و در مراحل ابتدايى رنگهاى متعددى (قهوه اى، آبى و سياه) دارد. در مراحل پيشرفته تر ندولاريته قابل لمس است و نشان دهنده مرحله رشد عمودى تومور مىباشد.
نكته ششم: ملانوم ندولر 15-10% ملانومها را شامل مى شود و بدخيمترين نوع است، چرا كه مرحله رشد عمودى آن بارزتر است.
نكته هفتم: ملانوم ندولر در مردان دو برابر زنان شيوع دارد و رنگى آبى سياه دارد و تعييرات رنگ آن كمتر از نوع گسترش يابنده سطحى است.
نكته هشتم: ملانوم لنتيگو مالينگنا كمترين تهاجم را در بين انواع ملانوم دارد و با رشد آهسته و تدريجى مشخص مىشود. اين نوع ملانوم در مناطقى از پوست صورت، دست و گردن كه در تماس با نور آفتاب بوده اند، در افراد مسن ايجاد مىشود.
نكته نهم: ملانوم آكرال در كف دستها و پاها و زير ناخنها ايجاد مىشود؛ در زير ناخن، ممكن است مرحله رشد شعاعى تومور بصورت نوارى به رنگ قهوهاى تيره نامنظم خود را نشان بدهد.
نكته دهم: بيشتر متاستازهاى دوردست در مدت 5 سال از تشخيص ملانوم بدخيم ظاهر مىشوند؛ جراحى درمان اصلى براى ملانوم متاستاتيك است.