داروهای ضد آریتمی و ده نکته بسیار مهم!

داروهای ضد آریتمی را به 5 دسته اصلی تقسیم می‌کنند: 1- گروه اول: بلوکرهای کانال سدیم (پروکائینامید)؛ 2- گروه دوم: بتابلوکرها (اسمولول)؛ 3- گروه سوم: بلوکرهای کانال پتاسیم (آمیودارون، دوفتیلید)؛ 4- گروه چهارم: کلسیم بلوکرها (وراپامیل)؛ 5- گروه پنجم: داروهای متفرقه (آدنوزین). داروهای گروه اول را به سه دسته A، B و C تقسیم می‌کنند. در زیر به ده نکته مهم و سوالی در مورد داروهای ضد آریتمی می‌پردازیم:

نکته اول: پروکائینامید از جمله داروهای گروه 1A است و از آن برای درمان آریتمی‌های دهلیزی و بطنی، بویژه بعد از انفارکتوس میوکارد استفاده می‌شود. این دارو می‌تواند سبب هیپوتانسیون و ایجاد سندرمی شبیه به لوپوس شود.

نکته دوم: لیدوکائین از جمله داروهای گروه IB است و از آن برای آریتمی‌های بطنی بعد از انفارکتوس میوکارد و آریتمی‌های ناشی از دیژیتال‌ها استفاده می‌شود؛ این دارو بر روی سیستم عصبی مرکزی هم اثر دارد و عوارض آن بصورت سداسیون یا تحریک سیستم عصبی مرکزی ظاهر می‌شود.

نکته سوم: اسمولول بتابلوکر اختصاصی برای گیرنده بتا 1 است که تنها بصورت داخل وریدی به کار می‌رود و طول اثر آن ده دقیقه است از این دارو برای درمان آریتمی‌های حول و حوش جراحی و آریتمی‌های ناشی از تیروتوکسیکوز استفاده می‌شود.

نکته چهارم: آمیودارون بر روی بیشتر آریتمی‌ها اثر می‌گذارد و موثرترین داروی ضد آریتمی است و کانال‌های سدیم، کلسیم و پتاسیم و گیرنده‌های بتا را بلوک می‌کند. اما به سبب عوارضی که دارد، استفاده از آن تنها در آریتمی‌های مقاوم به داروهای دیگر تائید شده است.

نکته پنجم: آمیودارون سبب این عوارض می‌شود: 1- اختلالات تیروئیدی؛ 2- رسوب در قرنیه؛ 3- رسوب در پوست؛ 4- فیبروز ریه؛ 5- نوریت اپتیک.

نکته ششم: سوتالول داروی ضد آریتمی گروه 3 است و بتابلوکر هم می‌باشد، از این دارو برای درمان آریتمی‌های بطنی و فیبریلاسیون دهلیزی استفاده می‌شود. می‌تواند آریتمی Torsades de pointes وابسته به دوز ایجاد کند.

نکته هفتم: دوفتیلید داروی ضد آریتمی گروه 3 است که از آن برای درمان و پیشگیری فیبریلاسیون دهلیزی استفاده می‌شود. این دارو می‌تواند Torsades de pointes ایجاد کند.

نکته هشتم: از وراپامیل (کلسیم بلوکر) برای آریتمی‌های گره AV (بویژه برای پروفیلاکسی) استفاده می‌شود. این دارو سبب دپرسیون قلب، یبوست و هیپوتانسیون می‌شود. از دیلتیازم برای کنترل ضربان قلب در فیبریلاسیون دهلیزی استفاده می‌شود.

نکته نهم: آدنوزین بشدت در از بین بردن آریتمی‌های گره AV موثر است و به سبب عوارض کمی که دارد داروی انتخابی برای این نوع آریتمی‌ها است. آدنوزین مدت اثر بسیار کوتاهی دارد (10 تا 15 ثانیه) و فقط بصورت داخل وریدی به کار می‌رود. از جمله عوارض آن می‌توان به هیپوتانسیون، فلاشینگ، درد قفسه سینه و سردرد اشاره کرد

نکته دهم: از یون پتاسیم برای درمان توکسیسیته دیژیتال و آریتمی‌های همراه با کاهش سطح سرمی پتاسیوم استفاده می‌شود.