نکته اول: اساس غربالگرى کانسر پستان، انجام ماموگرافى سالانه است.
نکته دوم: مطالعات نشان دادهاند که غربالگرى با ماموگرافى مىتواند ۴۰ تا ۴۵% از مرگ و میر کانسر پستان بکاهد.
نکته سوم: انجام معاینه پستان توسط خود بیمار بصورت ماهانه (علاوه بر ماموگرافى) سبب کاهش بیشتر میزان مرگ و میر ناشى از کانسر پستان نمىشود، اما باید به این واقعیت توجه داشت که در بیمارانى که تحت غربالگرى (با ماموگرافى) قرار نمىگیرند (مانند بیمارانى که کمتر از ۴۰ سال سن دارند)، بیشتر کانسرهاى پستان به دنبال کشف توده توسط خود بیمار تشخیص داده مىشوند. بنابراین باید به خانمها توصیه کرد که اگر توده یا اختلال دیگرى در پستان خود پیدا کردند، به پزشک مراجعه کنند.
نکته چهارم: راهنماى انجمن کانسر آمریکا براى غربالگرى کانسر پستان بشرح زیر است:
- سن ۴۰ تا ۴۴ سال: اگر فرد بخواهد مىتواند ماموگرافى سالانه براى غربالگرى کانسر پستان را آغاز کند.
- سن ۴۵ تا ۵۴ سال: خانمها باید هر سال ماموگرافى انجام بدهند.
- سن بیشتر از ۵۵ سال: زنان مىتوانند ماموگرافى را هر دو سال انجام بدهد و یا بطور سالانه اقدام به ماموگرافى کنند. تا زمانى که فرد از سلامت مناسبى برخوردار است و انتظار مىرود که ۱۰ سال یا بیشتر عمر کند، باید غربالگرى ادامه یابد.
نکته پنجم: یافتههاى ماموگرافى بر اساس Imaging Reporting and Data System Classification for Mammogram Findings یا BIRAD بشرح زیر تقسیمبندى مىشوند:
- گروه ۰: نیاز به ارزیابى تصویربردارى بیشتر دارد.
- گروه ۱: منفى؛
- گروه ۲: یافتههاى خوشخیم؛
- گروه ۳: احتمالاً یافتههاى خوشخیم. توصیه به پیگیرى با فاصله زمانى کم مىشود؛
- گروه ۴: مشکوک؛ باید به فکر بیوپسى بود؛
- گروه ۵: بشدت مطرح کننده بدخیمى؛ باید اقدام مناسب انجام شود.
نکته ششم: در ماموگرافى وجود میکروکلسیفیکاسیون (که مىتواند بصورت پلئومرفیک، خوشهاى، خطى یا شاخه شاخه توصیف شود)، مشکوک
تلقى مىشود.
نکته هفتم: تشخیص قطعى ضایعات پستان با ارزیابى میکروسکوپى بافت با کمک ۱ـ سیتولوژى (بر روى سلولهاى مجزایى که با کمک آسپیراسیون با سوزن باریک بدست آمدهاند)؛ یا ۲ـ بافتشناسى (بررسى نمونههاى بافتى که با کمک بیوپسى جراحى یا بیوپسى Core-Needle بدست آمدهاند)؛ انجام مىشود.
نکته هشتم: نمونههاى سیتولوژى (بافت پستان) را مىتوان در هوا خشک کرد و ظرف چند دقیقه رنگآمیزى نمود و بدین ترتیب بسرعت بدخیمى مشکوک را تشخیص داد. البته این روش به دقت بیوپسى Core-Needle نیست.
نکته نهم: نمونههاى بافتشناسى (پستان) که به کمک بیوپسى Core-Needle (روش انتخابى) یا بیوپسى جراحى بدست مىآیند، بصورت قطعات بافت آماده شده، براى رنگآمیزىهاى اختصاصى مهیا مىشوند و بدین ترتیب مىتوان مهاجم یا درجا بودن کانسر، نوع کانسر و وجود گیرندههاى استروژن، پروژسترون و فاکتور انسانى رشد اپیدرمى ۲ (HER-2/neu) را روى سلولها تشخیص داد.
نکته دهم:بیشترى ضایعات پستان به کمک رادیولوژى تشخیص داده مىشوند و باید با راهنمایى رادیولوژى هم بیوپسى شوند. از تودهها با راهنمایى سونوگرافى بیوپسى مىشود، اما میکروکلسیفیکاسیونها و اختلالات خفیف نیاز به لوکالیزاسیون استرئوتاکتیک در اتاق ماموگرافى دارند.
