ناپلئون بناپارت را که میشناسید؟ امپراطور فرانسه که در سال ۱۸۱۵ در جنگ واترلو شکست خورد و توسط انگلیسیها به جزیره سن هلن تبعید شد و ۶ سال بعد یعنی در سال ۱۸۲۱ در همانجا مرد! با وجود شایعات زیادی که در مورد علت مرگ او وجود دارد، اما اتوپسی جسد او که انجام شد، نشان داد که احتمالا علت مرگ او کانسر پیشرفته معده بوده است. بیائید با هم ده نکته مهم از کتاب جراحی لاورنس در مورد کانسر معده مرور کنیم.
نکته اول: ۹۵% از کانسرهای معده آدنوکارسینوم هستند ( و احتمالا ناپلئون هم آدنوکارسینوم معده داشت)!
نکته دوم: از جمله مهمترین عوامل خطرساز برای ایجاد آدنوکارسینوم معده میتوان به عفونت با هلیکوباکتر پیلوری، آنمی پرنیسیوز، آکلریدری، پولیپ آدنوماتوی معده و گاستریت مزمن اشاره کرد.
نکته سوم: کانسر معده معمولا بر اساس ظاهر خود در اندوسکوپی تقسیمبندی میشود. کارسینوم اولسره شایعترین نوع است.
نکته چهارم: از نظر بافتشناسی آدنوکارسینوم معده دو نوع دارد: رودهای و منتشر. نوع رودهای تمایز یافته است و پیشآگهی بهتری دارد، در سن بالاتر ایجاد میشود و از راه خون انتشار مییابد. نوع منتشر تمایز یافته نیست و سلولهای Signet Ring دارد، در سن پائینتر شایعتر است و با گروه خونی A ارتباط دارد و از طریق لنفاتیکها منتشر میشود.
نکته پنجم: Linitis Plastica کانسر معدهای است که بطور منتشر دیواره تمام معده را انفیلتره میکند و معده شبیه به یک بطری چرمی به نظر میرسد.
نکته ششم: کانسر معده در مراحل ابتدایی بدون علامت است و بیماری پیشرفتهتر علایمی مانند درد مبهم اپیگاستر و کاهش وزن بدون علت ایجاد میکند.
نکته هفتم: از جمله نشانههای کانسر پیشرفته معده میتوان به این موارد اشاره کرد که تستی هستند: ۱- عقده لنفاوی بزرگ شده ناحیه سوپراکلاویکولر چپ (عقده لنفاوی ویرشو)؛ ۲- ندول قابل لمس در ناف (ندول Sister Mary joseph)؛ ۳- لمس برآمدگی در رکتوم (Blumer’s Shelf).
نکته هشتم: برای مشخص کردن محل و وسعت کانسر معده اندوسکوپی فوقای انجام میشود و بیوپسی به عمل میآید. سونوگرافی اندوسکوپیک عمق تهاجم و درگیری عقدههای لنفاوی را نشان میدهد. باید رادیوگرافی قفسه سینه و سیتی اسکن شکم و لگن هم انجام شود (بیچاره ناپلئون که از این امکانات بیبهره بود)!
نکته نهم: اگر کانسر معده لوکالیزه باشد، رزکسیون کامل جراحی با هدف درمان کامل انجام میشود.
نکته دهم: روز بعد از مرگ ناپلئون اتوپسی او انجام میشود و به نظر میرسد عامل مرگ او خونریزی گوارشی و کانسر معدهای با طول ۱۰ سانتیمتر از نوع زخمی بوده است. شایعاتی مبنی بر این که ناپلئون را با آرسنیک به قتل رساندهاند، هم وجود داشته است.