کولیت اولسراتیو و بیماری کرون می‌توانند خطر بدخیمی کولون را افزایش بدهند. با هم ده نکته مهم در مورد این خطر افزایش یافته را مرور می‌کنیم:
نکته اول: در کولیت اولسراتیو خطر کانسر کولون افزایش دارد و مقدار این افزایش به وسعت و مدت بیماری وابسته است: در پان کولیت بعد از ۸ تا ۱۰ سال از شروع بیماری، خطر کانسر کولون ۱۰ تا ۲۰ برابر می‌شود.
نکته دوم: در بیماری التهابی روده، پروکتیت با افزایش خطر کانسر کولورکتال همراه نیست.
نکته سوم: در بیماری کرون با درگیری کولون، خطر ایجاد کانسر کولورکتال معادل با بیمار مبتلا به کولیت اولسراتیو با وسعت و مدت مشابه است. اما در بیماران مبتلا به بیماری کرون منحصر به روده باریک، خطر کانسر کولون افزایش ندارد.
نکته چهارم: در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو و کولیت بیماری کرون، باید برای تشخیص دیسپلازی و کانسر کولون، کولونوسکوپی از ۸ تا ۱۰ سال بعد از شروع علایم آغاز شود و هر ۱ تا ۳ سال تکرار گردد.
نکته پنجم: در بیماران مبتلا به پروکتیت نیاز به ارزیابی اندوسکوپیک نیست، اما ۸ سال بعد از تشخیص بیماری باید کولونوسکوپی برای ارزیابی گسترش بیماری به بخش‌های پروگزیمال‌تر انجام شود.
نکته ششم: در بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده و کلانژیت اسکلروزان اولیه خطر ایجاد کانسر کولون بالاتر است و توصیه می‌شود بعد از تشخیص کلانژیت اسکلروزان اولیه سالانه کولونوسکوپی انجام شود.
نکته هفتم: در بیماران مبتلا به کلانژیت اسکلروزان اولیه ممکن است کولیت اولسراتیو وجود داشته باشد، اما علایم آن بوده یا اصلا بدون علامت باشد و برای همین در تمام بیماران مبتلا به کلانژیت اسکلروزان اولیه باید کولونوسکوپی و بیوپسی برای تشخیص کولیت اولسراتیو انجام شود.
نکته هشتم: در ارزیابی مربوط به کانسر کولون در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو، رویکرد کلاسیک این است که در هنگام کولونوسکوپی علاوه برنمونه‌برداری از ضایعات قابل مشاهده، ۳۳ نمونه مخاطی تصادفی هم برداشته شود.
نکته نهم: اگر بیمار مبتلا به بیماری التهابی روده دچار دیسپلازی پولیپوئیدی باشد که بتوان توسط پولیپکتومی آن را بطور کامل برداشت، می‌توان ارزیابی بیمار را با کولونوسکوپی ادامه داد.
نکته دهم: در آن دسته از بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده که دچار دیسپلازی غیر قابل رزکسیون یا کانسر کولورکتال هستند، کولکتومی اندیکاسیون دارد.
