همه ما بوتاکس یا توکسین بوتولینوم یا به عبارت دقیق تر پروتئین خالص شده بوتولینوم را به عنوان درمانی برای از بین بردن چین و چروک ناشی از افزایش سن می شناسیم. بیشترین استفاده از آن هم برای درمان چروکهای صورت است. مطالعات جدید نشان می دهد که تاثیر ضد پیری این دارو از آنچه تا کنون تصور می شد بیشتر و ماندگار تر است. اما در فیلد زیبایی درمان با توکسین بوتولینوم محدود به از بین بردن چین و چروک نیست و کارهای زیادی می توان انجام داد که شاید دانستن آن برایتان جالب باشد. در این مطلب قصد داریم هر آنچه لازم است در مورد این دارو بدانید و برخی از کاربردهای درمانی آنرا بررسی کنیم. برای هر کدام از این درمانها مقاله ای جداگانه تدوین شده که می توانید مطالعه کنید.
علت ایجاد چین و چروک پوست
- روند پیری پوست اجتناب ناپذیر است. بخشی از این روند باعث ایجاد خطوطی بر روی صورت و گردن می‌شود. با افزایش سن در اثر عواملی مانند نازک شدن طبیعی پوست (در اثر از بین رفتن موادی مانند کلاژن و اسید هیالورونیک) و انقباض مکرر عضلات زیر پوست (بویژه در صورت)، خطوطی روی صورت ما ایجاد می‌شوند که قبلا اثری از آن ها دیده نمی‌شد. این خطوط دو دسته هستند:
- اول خطوط متحرک یا دینامیک. یعنی خطوطی که به دنبال حرکت عضلات صورت ایجاد می‌شوند (مثل خط اخم و خطوط افقی پیشانی و خطوط پنجه کلاغی اطراف چشم)
- و دوم خطوط ساکن یا استاتیک یعنی خطوطی که بدون انقباض عضلات صورت هم می‌شود آنها را دید (مثل خطوط خنده یا خطوط اشک). اگر زود به سراغ خطوط متحرک نرویم، بخشی از آن ها هم تبدیل به خطوط ساکن می شوند، مثل خطوط ناشی از اخم که بطور عمودی بین دو چشم ایجاد می‌شوند و اول فقط وقتی اخم می‌کنیم آن ها را می بینیم و بعد بتدریج (و در اثر اخم کردن مکرر) آنقدر عمیق می‌شوند که انگار شیاری در بین چشمها حفر شده است.
پروتئین خالص شده بوتولینوم (که اغلب به اشتباه آن را بوتاکس BOTOX می‌نامند، در واقع نام اولین برند از داروی تهیه شده از توکسین بوتولینوم توسط شرکت آلرگان است) نوعی از سم یا توکسین بوتولینوم است که از آن برای از بین بردن خطوط متحرک پوستی استفاده می‌شود. از آنجا که نام بوتاکس حتی در متون انگلیسی هم فراوان به جای پروتئین خالص شده بوتولینوم به کار می‌رود ما هم در این مقاله و بیشتر مطالب گاهی از آن استفاده می‌کنیم.
اگر این پروتئین خالص شده به داخل و یا در نزدیکی عضله تزریق شود، می‌تواند عضله را فلج کند. پروتئین خالص شده بوتولینوم را از نوعی باکتری به نام کلوستریدیوم بوتولینوم بدست می‌آورند (همان باکتری که شما را مجبور می کند تا کنسروها را بجوشانید و بعد میل کنید، چون ممکن است باکتری در داخل آن رشد کرده باشد و سم تولید کرده باشد و بعد از خوردن سم، بدن فلج شود. جوشاندن این سم را از بین می‌برد).
از سم بودن پروتئین خالص شده بوتولینوم نترسید. هر چیزی اگر درست مصرف نشود، می تواند سمی باشد (شکر و چربی را بیاد بیاورید که اگر زیاد مصرف کنیم، چه بلایی بر سرمان می آورند). در هر صورت پروتئین خالص شده بوتولینوم کاربرد مهمی در جوانسازی و البته بسیاری از شاخه‌های دیگر پزشکی دارد. به کمک این پروتئین می شود عضلات خاص را فلج کرد و از ایجاد خطوطی که در اثر انقباض این عضلات بوجود می آیند، جلوگیری کرد.
نحوه تاثیر پروتئین خالص شده بوتولینوم
وقتی تصمیم می‌گیریم که دستمان را بالا ببریم، چه اتفاقی می‌افتد؟ مغز دستور حرکت را صادر می‌کند. این دستور در امتداد عصب حرکتی که به عضلات دست می‌رسند (مانند نوعی جریان الکتریکی) حرکت می‌کند. دستور (یا همان جریان الکتریکی) حرکت تا انتهای عصب و جایی که عصب به عضله به هم می‌رسند، پائین می‌آید. جریان الکتریکی به انتهای عصب که می‌رسد، ماده‌ای را از انتهای عصب آزاد می‌کند (که استیل کولین نام دارد). این ماده بر روی عضله می‌نشیند و ساز و کارهایی را در عضله به راه می‌اندازد که سبب انقباض آن و در نهایت بالا رفتن دست می‌شود. کل این روند در مدت زمانی بسیار کوتاه روی می‌دهد، بطور که به هیچ وجه متوجه فاصله زمانی بین تصمیم‌گیری برای بالا بردن دست و انجام آن نمی‌شویم.
حالا فرض کنیم که فرزند کوچک ما کاری ناشایست انجام داده است و می‌خواهیم با ناراحت نشان دادن خودمان به او بفهمانیم که کارش درست نبوده است! اخم می‌کنیم! باز هم مغز دستور می‌دهد، دستور از طریق عصب به عضلاتی می‌رسد که در دو طرف و در سمت داخل ابروهای ما (در زیر پوست) قرار دارند. عصب استیل کولین آزاد می‌کند. استیل کولین روی عضله می‌نشیند و سبب انقباض دو عضله سمت داخل ابروها می‌شود. در اثر انقباض این دو عضله پوست بالای ابروهای ما به سمت داخل کشیده می‌شوند و یک یا دو خط عمودی بین قسمت داخلی ابروهای ما بوجود می‌آیند و این یعنی اخم کردن! یعنی عصبانی بودن! پروتئین خالص شده بوتولینوم مانع آزاد شدن استیل کولین از انتهای اعصاب می‌شود و کاری می‌کند که ارتباط عصب با عضله قطع شود. وقتی عصب نتواند پیام عصبی خودش را به عضله برساند، عضله هم منقبض نمی‌شود و دیگر اخمی در کار نخواهد بود (و دیگر نمی‌شود که به کودک نشان داد که عصبانی هستیم!)
کاربردهای بوتاکس یا پروتئین خالص شده بوتولینوم
از مهمترین کاربردهای پروتئین خالص شده بوتولینوم میتوان به فلج کردن عضلات بخش بالایی صورت و از بین بردن سه دسته خطوط اصلی یعنی خطوط اخم، خطوط افقی پیشانی و خطوط شعاعی دور چشم اشاره کرد.
- وقتی اخم می کنید، عضلاتی که در دو طرف و بالای ابروهای شما هستند، منقبض می شوند و دو چین عمودی بین چشم های شما ایجاد می کنند. اوایل این چین ها فقط موقع اخم کردن ظاهر می شوند، اما بتدریج محل چین ها در داخل پوست شما فرورفتگی ایجاد می کند و خطوطی ثابت باقی می مانند، در این حالت حتی اگر اخم هم نکنید، دو چین عمودی بین چشمانتان دیده می شود. یعنی چینی که در ابتدا متحرک بود، و تنها به دنبال انقباض عضلات ایجاد می شد، حالا تبدیل به چین ثابت می شود و با گذشت زمان با عمق آن افزوده شده، بدتر و بدتر به نظر می رسد. اولین کاربرد بوتاکس در زیبایی رفع خط اخم بود.
- در مورد خطوط پیشانی هم همین مورد صادق است. وقتی سن شما پائین است؛ فقط وقتی تعجب می کنید و یا حرکت دیگری به پیشانی خود می دهید، چین های افقی روی پیشانی شما دیده می شوند، اما کم کم این چین ها اثر خود را روی پوست شما می گذارند و در حقیقت در پوست حک می شوند و حتی اگر پیشانی شما حرکت هم نکند، باز هم می شود این خطوط افقی را دید. بنابراین برای پیشگیری از این عارضه – یعنی برای آن که چین های حرکتی تبدیل به چین های ساکن نشوند، می شود از بوتاکس استفاده کرد. بوتاکس عضلات را فلج می کند و نمی گذارد چین های حرکتی ایجاد شوند، در ضمن بتدریج و با دفعات بیشتر تزریق بوتاکس عضلات قدرت انقباض و عادت به انقباض را از دست می دهند و در نهایت امکان ایجاد چین های ساکن در مناطق تحت درمان کمتر می شود.
- به همین ترتیب چین های دورچشم را در نظر بگیرید. وقتی می خندید یا چشمانتان را جمع می کنید، بخاطر انقباض عضلات دور چشم، چین های شعاعی ایجاد می شوند که مثل پنجه های کلاغ هستند. بتدریج این چین ها اثر خود را روی پوست شما می گذارند و جای خود را در پوست حکاکی می کنند و وقتی هم نمی خندید یا چشمانتان را جمع نمی کنید، می شود آن ها را دید. می دانید همین چین های بظاهر ظریف و بی اثر، از نظر ظاهری چقدر می توانند سن شما را بالاتر نشان بدهند. با تزریق بوتاکس مانع انقباض عضلات دور چشم می شوید و از ایجاد این چین ها جلوگیری می کند و مهمتر از همه مانع می شوید که این چین ها اثر خودشان را بطور ماندگار روی صورت شما بگذارند و تبدیل به چین های ساکن شوند.
به سه کاربرد اصلی بوتاکس که مهمتر است اشاره کردیم، اما برای جوانسازی از بوتاکس استفاده های دیگری هم می شود.
- می‌شود به کمک بوتاکس خطوط شعاعی دور لب (مخصوصا لب بالا) را برطرف کرد.
- می‌شود خطوط خنده را کم عمق تر کرد.
- میتوان نوارهای عمودی گردن را که با افزایش سن ایجاد می شوند، کاهش داد.
- می‌شود چین های چانه را کم کرد.
- میتوان لیفت گردن را انجام داد
اما یادتان باشد، بهترین اثر بوتاکس در جوانسازی مربوط به قسمت بالای صورت می شود. درست است که بوتاکس می تواند روی قسمت پائین صورت هم اثر بگذارد و عضلات این ناحیه را هم فلج کند و چین های پائین صورت را هم کم کند یا از بین ببرد، اما ممکن است نتایجی که ایجاد می‌شوند، بخوبی اثربخشی این ماده در قسمت بالای صورت نباشد و ممکن است هر فردی نیاز به تزریق بوتاکس در بخش های پائینی صورت خود نداشته باشد.
به عبارت دیگر معمولا در افرادی خاص تزریق بوتاکس در پائین صورت می تواند مفید واقع شود. به عنوان مثال برخی از افراد وقتی می خندند لب بالای شان به سمت بالا می رود و لثه هایشان بیش از حد نمایان می شود. در این افراد معمولا خطوط خنده هم خیلی عمیق هستند. علت این مسئله انقباض بیش از حد عضله خاصی در صورت است. با تزریق بوتاکس می شود این عضله را نیمه فلج کرد، به این ترتیب از عمق خط خنده کم می شود، موقع خندیدن لثه ها بیش از حد نمایان نمی شوند و لب بالا پر تر به نظر می رسد.
انواع توکسین بوتولینوم
پروتئین خالص شده بوتولینوم انواع مختلفی دارد؛ در زیر به مشهورترین آنها اشاره می‌کنیم:
- انابوتولینوم توکسین A: نام تجاری این محصول بوتاکس است؛ همانطور که گفتیم امروزه رایج است که تمامی انواع پروتئین خالص شده بوتولینوم را بوتاکس بنامند.
- آبو بوتولینوم توکسین A: با نام تجاری دیسپورت شناخته می‌شود.
- اینکو بوتولینوم توکسین A: نام تجاری این محصول زئومین است.
انواع دیگری از پروتئین خالص شده بوتولینوم هم در بازار موجود می‌باشند. این محصولات از نظر نحوه تولید، نگهداری، نحوه رقیق کردن و مقدار انتشار در بافت با هم تفاوت دارند.
مزایای پروتئین خالص شده بوتولینوم
سال‌ها است که از پروتئین خالص شده بوتولینوم برای جوانسازی (بویژه در صورت) استفاده می‌شود. چرا تزریق این پروتئین این همه طرف‌دار دارد؟ و چرا تزریق آن به عنوان یکی از محبوب‌ترین روشهای جوانسازی توسط پزشکان و مردم پذیرفته شده است؟
- تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم واقعا موثر است: کافی است یک بار پروتئین خالص شده بوتولینوم را تزریق کنید تا به تاثیر آن پی ببرید. فرض کنید به سبب فعال بودن بیش از حد عضلات پیشانی، از ایجاد خطوطی افقی در این ناحیه از صورت خود شاکی هستید و هر بار که به آینه نگاه میکنید، از عمیق‌تر شدن این خطوط نگران‌تر می‌شوید. با تزریق پروتئین بوتولینوم بسیاری از این خط‌ها ناپدید می‌شوند و اگر به تزریق ادامه بدهید، حتی از عمق خطوطی که در پوست شما فرورفته‌اند هم کم می‌شود. لازم نیست دنبال تائید تاثیر تزریق پروتئین بوتولینوم باشید و در مقالات به دنبال میزان اثربخشی آن بگردید و یا از پزشکان برای تاثیر تزریق آن تائیدیه بگیرید! یک بار تزریق کافی است. این پروتئین مانع دستور دادن عصب‌ها به عضلات می‌شود. پس عضله منقبض نمی‌شود، پس پوست چین نمی‌خورد، پس خطی روی صورت شما ایجاد (یا عمیق) نمی‌شود. درست مثل قانون جاذبه، انقباض عضلات هم قانون دارد و این قانون توسط پروتئین خالص شده بوتولینوم نقض می‌شود. اگر سیبی را بالا بیاندازید، بعد از طی مسافتی دوباره به سمت زمین برمی‌گردد. چرا؟ چون قانونی به نام قانون جاذبه وجود دارد. سیبی که به بالا انداخته شده است، تا ابد نمی‌تواند بالا برود، همین مورد در مورد پروتئین بوتولینوم هم صدق می‌کند. این پروتئین مانع انقباض عضله می‌شود، پس اثر می‌کند.
- بسرعت میتوانید تاثیر تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم را ببینید: 3 تا 7 روز بعد از تزریق عضلات محل تزریق پروتئین بوتولینوم شل می‌شوند و این زمان کوتاهی برای تاثیر نوعی روش جوانسازی است. برخلاف لیزر غیر تخربیی جوانسازی (که نسبتا دیر اثر می‌کند) و برخی از فیلرها (که مدتی بعد از تزریق شروع به کلاژن‌سازی می‌کنند)، اثر پروتئین خالص شده بوتولینوم نسبتا سریع است و می‌تواند بر اساس منظوری که دارید برای آن برنامه‌ریزی کنید (فرض کنیم که یک ماه دیگر باید در مهمانی خاصی حاضر شوید که در آن ظاهر شما اهمیت زیادی دارد. به نظر شما همین هفته زمان خوبی برای تزریق پروتئین بوتولینوم نیست؟)
- تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم عوارض کمی دارد: در بخش عوارض می‌بینید که برخی از عوارض تزریق پروتئین بوتولینوم مربوط به تکنیک تزریق می‌شوند (مانند عدم تقارن دو ابرو) و با انتخاب پزشک متبحر در تزریق این ماده میتوانید از این عوارض اجتناب کنید و برخی دیگر آنقدر ناچیز هستند که در حقیقت عارضه به شما نمی‌روند. درست است، به دنبال تزریق در اطراف چشم ممکن است دچار خونمردگی در این ناحیه بشوید. اما آیا واقعا خونمردگی عارضه مهمی است؟ یک هفته بعد اثری از آن دیده نمی‌شود. اما در عوض دیگر خبری از خطوط پنجه کلاغی دور چشمانتان نیست. در ضمن با توجه به این مدت تاثیر پروتئین بوتولینوم محدود است، اگر عارضه هم به دنبال تزریق آن ایجاد شود، حداکثر تا مدت تاثیر پروتئین بوتولینوم ( 3 تا 4 ماه) ادامه می‌یابد.
معایب تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم
بزرگترین ایرادی که میتوان برای پروتئین خالص شده بوتولینوم به عنوان نوعی روش جوانسازی بر شمرد، طول اثر کوتاه آن است. معمولا تاثیر تزریق پروتئین بوتولینوم 3 تا 4 ماه طول می‌کشد و بعد کم‌کم (با کمال تاسف) شاهد برگشت تدریجی خطوطی خواهید بود که پیش از این اثری از آنها نبود. در حقیقت تاثیر تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم برای بیشتر افراد آنقدر مطلوب است که از بین رفتن اثر آن بیشتر به چشم می‌آید. شاید با مرور زمان و با پیشرفت علم بشود کاری کرد که تاثیر پروتئین خالص شده بوتولینوم بیشتر باقی بماند.
روند تزریق بوتاکس یا پروتئین خالص شده بوتولینوم
مشاوره قبل از تزریق بوتاکس
- ابتدا پزشک از شما در مورد بیماری‌هایی که میتوانید به آنها مبتلا باشید، داروهایی که مصرف میکنید و سابقه اقدامات زیبایی که انجام داده‌اید (بصورت جراحی یا غیر جراحی) می‌پرسد و در جریان این مشاوره خودمانی می‌خواهد اطمینان حاصل کند که تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم برای شما ممنوع نیست یا مشکلی ایجاد نمی‌کند. یادتان باشد که اطمینان به پزشک نقش مهمی در نتیجه درمان دارد: هدف شما و پزشکتان یکی است: هر دو میخواهید بهترین نتیجه را از درمان بگیرید، پس صادقانه و با راحتی تمام، هر اطلاعاتی که پزشک می‌خواهد در اختیارش قرار بدهید.
- در مرحله بعد محلی که قرار است مورد درمان قرار بگیرد (به عنوان مثال پیشانی)، مورد بررسی قرار می‌گیرد. پزشک از شما می‌خواهد به شکل‌های مختلف عضلات ناحیه را منقبض کنید تا خطوط ایجاد شده را ببیند (به عنوان مثال از شما می‌خواهد تا ابروهایتان را بالا ببرید تا خطوط پیشانی مشخص شوند). بعد نظرات خود را در مورد مشکلات محل درمان و تاثیر درمان و یا درمانهای جایگزین برایتان می‌گوید. با کمک آینه میتوانید در این مرحله صورت خودتان را از دید پزشک هم ببینید و بهتر به مشکلات محل و عدم تقارن‌های احتمالی پی ببرید.
- در مرحله بعد اگر مصمم به تزریق پروتئین بوتولینوم شدید، پزشک برای شما در مورد نوع ماده مورد استفاده، عوارض احتمالی تزریق، اقدامات بعد از تزریق و تاثیر درمان و سرانجام هزینه تزریق می‌گوید.
توصیه های قبل از تزریق
- بهتر است 2 هفته قبل از تزریق فیلر از مصرف آسپیرین، ویتامین E و مکمل‌های غذایی حاوی جین‌سنگ و سیر خودداری کنید. این مواد اثر ضد انعقاد خون دارند و می‌توانند احتمال ایجاد خونمردگی به دنبال تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم را افزایش بدهند.
- بهتر است 2 روز قبل از تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مثل ایبوپروفن، دیکلنوفناک) و الکل خودداری کنید.
اقدامات در زمان تزریق بوتاکس
- رضایت‌نامه مربوط به تزریق را می‌خوانید و آن را پر و امضا میکنید. معمولا در این رضایت‌نامه به عوارض تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم و تاثیر آن و مراقبت‌های بعد از تزریق هم اشاره می‌شود. اگر سوالی دارید، تعارف نداشته باشید، با پزشک خود مشورت کنید. بهتر است با اطمینان کافی و با تصمیمی راسخ برای تزریق اقدام کنید. مطمئن باشید به این ترتیب نتیجه بهتری در انتظار شما خواهد بود.
- از شما عکس گرفته می‌شود. این عکس برای مقایسه با بعد از درمان بکار می‌رود و به کمک آن میتوان تاثیر تزریق پروتئین بوتولینوم را دریافت.
- معمولا تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم با سرنگ انسولین (که سوزنی نازک و کوتاه دارد) انجام می‌شود و ناراحتی زیادی ایجاد نمی‌کند و نیاز به بی‌حسی موضعی ندارد. اما اگر آستانه درد شما پائین است و یا نگران هستید، می‌شود از روشهای زیر برای کاهش ناراحتی تزریق استفاده کرد.
روشهای کاهش درد تزریق بوتاکس
-
- استفاده از بی‌حس کننده‌های موضعی: این بی‌حس کننده‌ها بصورت کرم هستند و بر روی محل تزریق مالیده می‌شوند و بر روی آنها نایلون گذاشته می‌شود تا تاثیر آنها بیشتر شود. بعد از گذشت مدت زمانی بین 15 تا 25 دقیقه (برای صورت)، منطقه بی‌حس شده و آماده تزریق است.
- استفاده از کیسه یخ: یخ می‌تواند به بی‌حسی محل تزریق کمک کند. می‌شود قبل از تزریق برای 1 تا 2 دقیقه کیسه یخ را روی محل تزریق گذاشت تا پوست قرمز شود (اما بی‌رنگ نشود) و بعد اقدام به تزریق کرد.
- زمانی که برای تزریق آماده شدید، بعد از تمیز کردن صورت خود (اگر از بی‌حس کننده موضعی استفاده کرده‌اید)، به روی تخت تزریق منتقل می‌شوید. معمولا تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم برای صورت در حالت نیم نشسته (تخت با زاویه 60 درجه) انجام می‌شود. راحت باشید و تنش و نگرانی را از خود دور کنید. با انتخاب بهترین ماده برای تزریق و بهترین پزشک، جایی برای نگران شدن وجود ندارد. مطمئن باشید که بهترین نتیجه را می‌گیرید. حالا خود را به دستان کسی سپرده‌اید که در زمینه کارش (جوانسازی) از شما تجربه و تبحر بیشتری دارد.
- پزشک محل تزریق را با مواد ضد عفونی کننده تمیز می‌کند و تزریق شروع می‌شود. آرام باشید و عضلات خود را شل کنید، چشمان خود را ببندید و با دهان و به آرامی نفس بکشید. دردی در کار نخواهد بود. یادتان باشد داروی بی‌حسی، حس درد را از بین می‌برد، اما قرار نیست لمس و فشار را حس نکنید. بنابراین نگران این نوع احساسات و کاری که پزشک انجام می‌دهد نباشد و چشمان خود را ببندید و به چیزهای خوب فکر کنید. بسته به وسعت ناحیه کل روند تزریق حداکثر 10 دقیقه طول می‌کشد. ممکن است در طول تزریق پزشک از شما بخواهد تا عضلات مختلف محل تزریق را به شکل‌های مختلف منقبض کنید. به عنوان مثال برای تزریق خط اخم، ممکن است از شما بخواهد تا اخم کنید و یا برای تزریق پیشانی بخواهد تا ابروهای خود را بالا ببرید. قبل از آن متوجه بشوید، تزریق تمام شده است.
- بعد از اتمام تزریق، محل تزریق را تمیز می‌کنند و حالا برای کاهش تورم ناشی از تزریق، میتوانید از کیسه یخ استفاده کنید.
توصیه های بعد از تزریق بوتاکس
بعد از تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم، بهتر است موارد زیر را رعایت کنید تا پروتئین تزریق شده جابجا نشود و عوارض ناخواسته بوجود نیایند:
- تا 4 ساعت بعد از تزریق نخوابید و دراز نکشید.
- در روزی که تزریق انجام می‌شود، محل درمان را دستکاری نکنید و ماساژ یا فشار ندهید.
- بهتر است در روزی که تزریق انجام می‌شود، از انجام کارهایی که سبب برافروختگی صورت (یا محل تزریق) می‌شوند (گرم کردن صورت، فعالیت کردن یا ورزش کردن و یا گرفتن دوش آب گرم) خودداری کنید.
- اگر در محل تزریق تورم یا خونمردگی ایجاد شده است، کیسه یخ نرمی را برای 10 تا 15 دقیق هر یک تا دو ساعت بر روی محل بگذارید تا تورم یا خونمردگی از بین بروند.
2 تا 3 روز بعد از تزریق عضلات محل درمان کم‌کم شل می‌شوند و اثر پروتئین بوتولینوم در 1 تا 2 هفته به حداکثر می‌رسد. 2 تا 3 هفته بعد از تزریق زمان مناسبی برای مراجعه مجدد به پزشک است. در این زمان پزشک محل درمان را بررسی می‌کند و نظرات شما را جویا می‌شود و در صورت لزوم تزریق مجدد انجام می‌دهد. به موارد زیر توجه داشته باشید:
- یادتان باشد که خطوط متحرک بیشترین تاثیر را از درمان می‌گیرند، خطوط ساکن آهسته‌تر به درمان پاسخ می‌دهند و شاید نیاز به چند بار تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم باشد تا این خطوط کم عمق‌تر شوند.
بنابراین تاثیر بوتاکس به سن،جنس، شدت خطوط و عوامل داخلی بدن ربط دارد. برای درک بهتر به دو مثال زیر توجه کنید:
-
- خانمی 40 ساله برای درمان خط اخم خود مراجعه کرده است. خط اخم ایشان کاملا متحرک است و وقتی اخم نمی‌کند، خطی بین دو ابروی وی دیده نمی‌شود. به عبارت دیگر خط اخم این خانم جزء ساکن ندارد و به همین دلیل بخوبی به تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم پاسخ می‌دهد.
- مردی 67 ساله که مدیر کارخانه‌ای بزرگ است (و در نتیجه مرتب اخم می‌کند)، می‌خواهد خط اخم خود را درمان کند. وقتی این آقا اخم می‌کند، خطی عمیق بین دو ابروی وی ایجاد می‌شود، اما در اثر اخم کردن‌های مکرر، وقتی هم که اخم نمی‌کند، باز هم می‌شود خط اخم او را دید (اما عمق به اندازه وقتی که اخم می‌کند، نیست). به عبارت دیگر خط اخم این آقا جزء ساکن دارد. با تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم، از عمق خط اخم آقای مدیر در حین اخم کردن کم می‌شود، اما در حالتی که ایشان اخم نمی‌کنند باز هم میتوان خط اخم را بین دو ابروی ایشان دید. چاره چیست؟ با تکرار درمان با پروتئین بوتولینوم تا حدی مشکل آقای مدیر با گذشت زمان برطرف می‌شود. در صورت نیاز میتوان اقدام به اقدامات دیگری نظیر تزریق فیلر پوستی در خط اخم کرد.
- اگر در محل درمان عضلات بطور مناسبی شل نشده باشند، مجددا مقدار کمی پروتئین خالص شده بوتولینوم تزریق می‌شود تا نتیجه مورد نظر تا حد امکان حاصل شود فرض می‌کنیم که برای از بین بردن خطوط پنجه کلاغی دور چشم، پروتئین خالص شده بوتولینوم تزریق کرده‌اید. دو هفته بعد از تزریق به پزشک مراجعه میکنید. از وضعیت چشم راست خود راضی هستید، اما احساس میکنید که در سمت چپ، وقتی که می‌خندید، هنوز خطی مزاحم دیده می‌شود. چاره کار تزریق مقدار کمی پروتئین بوتولینوم در سمت چپ است.
درمان با بوتاکس در قسمت بالای صورت نتیجه بهتری دارد یا در قسمت پایین صورت
نتایج درمان با پروتئین خالص شده بوتولینوم یا همان بوتاکس در نیمه پائینی صورت (در مقایسه با ثلث فوقانی صورت) بسیار نامحسوس‌تر است. به عبارت دیگر پروتئین بوتولینوم در بالای صورت بهتر پاسخ می‌دهد (یعنی خط اخم را بهتر از بین می‌برد تا چین و چروکهای لب فوقانی را). می‌دانید چرا؟ برای این که می‌شود عضلات قسمت فوقانی صورت را بطور کامل فلج کرد و نتیجه این فلج کامل از بین رفتن کامل خطهای متحرک است. وقتی عضله منقبض نمی‌شود، خطی هم ایجاد نمی‌شود! اما در پائین صورت کار مشکل می‌شود. به کارکرد بسیاری از عضلات پائین صورت برای حرف زدن، خوردن، آشامیدن و کارهای دیگر نیاز داریم. نمی‌شود این عضلات را بطور کامل فلج کرد. می‌شود قدرت عضله دوردهان را کم کرد و به این ترتیب از عمق خطهای شعاعی دور لب کاست، اما نمی‌شود این عضله را کامل فلج کرد. پس تکلیف حرف زدن و خوردن و آشامیدن چه می‌شود؟
- 2 تا 5 ماه بعد از درمان، عملکرد عضلات درمان شده بتدریج باز می‌گردد و متاسفانه خطوط به جای خود بر می‌گردند. حالا زمان تزریق مجدد فرا رسیده است!
عوارض پروتئین خالص شده بوتولینوم
تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم برای جوانسازی یا زیباسازی یا متناسب‌سازی عوارض دائمی یا خطرناکی ندارد و از جمله روشهای نسبتا بی‌خطر جوانسازی به شمار می‌رود. عوارض تزریق را به دو دسته تقسیم می‌کنیم:
-
- اول عوارض عمومی که مربوط به تزریق در هر نقطه‌ای از بدن می‌شوند
- و دوم عوارض اختصاصی که مرتبط با محل تزریق هستند و در بخشهای دیگر توضیح داده می‌شوند.
در زیر مهمترین عوارض عمومی تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم را مرور می‌کنیم:
- خونمردگی: بویژه در هنگام تزریق پروتئین بوتولینوم برای برطرف کردن خطوط پنجه کلاغی اطراف چشمها احتمال ایجاد خونمردگی وجود دارد. خونمردگی ایجاد شده می‌تواند کوچک (و در محل فرو رفتن سوزن) و یا بندرت بزرگ باشد. مدت زمان لازم برای از بین رفتن خونمردگی بستگی به وضعیت بدن خودتان و اندازه خونمردگی دارد (1 تا 2 هفته طول می‌کشد تا خونمردگی‌های بزرگ ناپدید شوند). استفاده از یخ بعد از تزریق و فشردن محل به کم شدن خونمردگی کمک می‌کنند.
- ورم و قرمزی: بعد از تزریق محل تزریق مختصری ورم می‌کند و قرمز می‌شود. تگران نباشید! این تورم و قرمزی در مدت چند ساعت برطرف می‌شود.
- سردرد: ممکن است به دنبال تزریق پروتئین بوتولینوم در نیمه فوقانی صورت برای چند روز دچار سردرد شوید که خیلی خوب به داروهای مسکن جواب می‌دهد. در عین حال بیاد داشته باشید که تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم از جمله روشهای درمانی برای سردردهای میگرنی نیز می‌باشد.
- عفونت: از جمله عوارض بسیار نادر تزریق پروتئین خالص شده بوتولینوم است و در کل هر روشی که از سد محافظ پوستی عبور کند، می‌تواند سبب عفونت شود.
درمان با تزریق توکسین بوتولینوم یا بوتاکس
تا اینجا سعی کردیم شما را با جنبه های مختلف درمان با بوتاکس یا توکسین بوتولینوم آشنا کنیم. در ادامه روشهای درمانی برای بخشهای مختلف بدن و جوانسازی با بوتاکس را به صورت مختصر توضیح خواهیم داد. اگر نیاز به مطالعه بیشتر در مورد هر روش درمانی داشتید میتوانید به مقاله اختصاصی هر روش مراجعه کنید.
-
تزریق بوتاکس برای خط اخم
اولین کابرد بوتاکس صورت درمان چینهای ناحیه بین دو ابرو که به خطوط ۱۱ یا خط اخم معروف هستند بود.
این چینها که بر اثر استفاده بیش از حد از عضلات این ناحیه به وجود می آیند در ابتدا فقط موقع استفاده از عضلات مشخص هستند اما به مرور زمان به صورت خطهای دائمی که همیشه مشخص هستند در می آیند. در برخی افراد به خصوص در آقایان آناتومی این ناحیه به شکلی است که عضلات قوی تر و برجسته تر هستند و حتی در سنین پایین هم ممکن است این چینها واضح باشند. یکی دیگر از علل ایجاد این چینها حالتهای صورت یا میمیک فرد است. برخی از افراد ناخودآگاه در هنگام کار یا مطالعه یا کار با رایانه یا گوشی حالتی شبیه اخم دارند و این عضلات به صورت دائم منقبض هستند که به مرور زمان باعث بروز چینهای دائمی می شوند.
اگر تمایل دارید در این مورد بیشتر بدانید به مقاله تزریق بوتاکس خط اخم مراجعه کنید.
2. تزریق بوتاکس پیشانی برای از بین بردن خطوط پیشانی
بعد از بوتاکس ابرو از این دارو برای درمان خطوط عرضی پیشانی استفاده شد. این خطوط هنگام بالا انداختن ابروها مشخص می شوند. این چینها هم مانند خطوط ۱۱ در ابتدا فقط به صورت دینامیک هستند یعنی فقط هنگامی که عضلات منقبض می شوند خودشان را نشان می دهند اما به مرور زمان به حالت استاتیک در می آیند یعنی حتی در هنگام استراحت هم بر روی پیشانی دیده می شوند.
این چروکها هم ممکن است مانند چروکهای بین دو ابرو در افراد مختلف در سنین مختلف و با شدتهای متفاوت به وجود آیند. باز هم معمولا در مردان به دلیل قدرت بیشتر عضلات این خطوط معمولا زودتر و شدیدتر ظاهر می شوند. عادتهایی مانند استفاده از حرکات ابرو در هنگام صحبت کردن یا نشان دادن هیجان هم در افراد مختلف یکسان نیست و همین باعث ایجاد تفاوت در افراد مختلف می شود. تزریق بوتاکس پیشانی یکی از پرکاربرد ترین موارد بوتاکس صورت است.
ما در مقاله تزریق بوتاکس پیشانی برای از بین بردن خطوط پیشانی به طور کامل این درمان را توضیح داده ایم.
3. تزریق بوتاکس برای خطوط پنجه کلاغی دور چشم
یکی دیگر از تغییراتی که به مرور زمان در صورت ایجاد می شود و باز هم به دلیل فعالیت بیش از حد عضلات است ایجاد چینهایی در کناره خارجی چشم است که به خطوط پنجه کلاغی یا پنجه غازی معروف هستند. این خطوط تاثیر زیادی در ظاهر صورت و سن ظاهری فرد دارند.
معمولا افرادی که به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار داشته باشند این چینها در آنها زودتر و شدیدتر ایجاد می شود. علاوه بر این چروکهایی در زیر چشم هم ایجاد می شوند که با درمانهایی مانند میکروبوتاکس یا مزوتراپی قابل درمان هستند.
اگر میخواهید اطلاعات کاملی از بوتاکس دور چشم داشته باشید، مطلب بوتاکس دور چشم برای از بین بردن چینهای دور چشم را بخوانید.
4. تزریق بوتاکس برای چین زیر چشم
علاوه بر خطوط دور چشم، چینهای زیر چشم را هم میتوان با تزریق بوتاکس درمان کرد. البته این تزریق جزء تزریقهای پیشرفته بوتاکس محسوب می‌شود و نیاز به تبحر کامل پزشک دارد تا هم نتیجه مطلوب حاصل شود و هم عارضه ای ایجاد نشود. ما در مقاله تزریق بوتاکس زیر چشم برای چروکهای پلک پایین تمام نکاتی که باید در این مورد بدانید را توضیح داده ایم.
هنوز هم این درمانها اصلی ترین کاربردهای توکسین بوتولینوم در ناحیه صورت هستند اما استفاده از این دارو محدود به اینها نیست و یک پزشک مجرب می تواند کارهای دیگری هم با آن انجام دهد که باور کردن بعضی از آنها برای شما سخت خواهد بود. در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.
5. تزریق بوتاکس برای بالا بردن ابرو
اگر قبلا بوتاکس تزریق کرده باشید به احتمال زیاد پزشک هنگام تزریق از شما سوال کرده که آیا تمایل دارید ابروهایتان بالا برود یا خیر. یکی از کارهایی که می توان علاوه بر از بین بردن چینهای پیشانی انجام داد کشیدن ابروها به ویژه قسمت خارجی آنها به سمت بالاست که خود می تواند علاوه بر ایجاد زیبایی باعث کمتر شدن افتادگی پلک فوقانی و کشیده شدن چشمها نیز شود. ما در مطلبی جداگانه تزریق بوتاکس ابرو برای بالا بردن ابروها را کامل توضیح داده ایم.
6. تزریق بوتاکس بینی
یکی از تغییراتی که با بالا رفتن سن ایجاد می شود ایجاد چینهای عرضی در روی بینی و کناره های بینی است. بسته به آناتومی عضلات و عادتهای ناخودآگاه فردی در استفاده از این عضلات در برخی از افراد این چینها شدت بیشتری دارند و حتی در حالت استراحت نیز مشخص هستند.
اگر میخواهید این چینها را روی بینی خودتان ببینید سعی کنید بینی خود را مانند زمانی که بوی بدی به مشامتان می رسد چین بیندازید. بهترین درمان برای از بین بردن چینهای روی بینی استفاده از بوتاکس است.
در مقاله تزریق بوتاکس بینی برای از بین بردن خطوط خرگوشی روی بینی توضیحات کاملی در مورد این درمان آورده شده است.
بوتاکس دو کاربرد دیگر هم در بینی دارد. یکی از کاربردهای آن بالا بردن نوک بینی یا لیفت بینی است و کاربرد دیگر آن کوچک کردن بینی با تنگ کردن پره های بینی است. ما در مقاله بوتاکس بینی این دو کاربرد بوتاکس در بینی را بررسی کرده ایم.
7. تزریق بوتاکس برای خطوط دور لب
یکی از تغییرات خیلی آزاردهنده در صورت ایجاد چینهایی است که به ویژه در بالای لب بالا ایجاد می شوند. این خطوط هنگام صحبت کردن یا غنچه کردن لبها واضح تر می شوند و در موارد پیشرفته در حالت استراحت هم دیده می شوند. هر چند درمان اصلی آنها باز هم تزریق فیلر است اما تزریق بوتاکس برای خطوط دور لب هم می تواند نقش موثری در درمان آنها داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر مقاله تزریق بوتاکس لب برای از بین بردن چین و چروک دور لب را مطالعه کنید.
8. تزریق بوتاکس برای لبخند لثه‌ای
اصطلاح لبخند لثه ای به حالتی گفته ی شود که در هنگام لبخند مقدار بیش از حدی از لثه در زیر لب بالایی مشخص می شود. درمانهای متنوعی برای این حالت وجود دارد ولی یکی از بهترین درمانها استفاده از بوتاکس است. سیر تا پیاز این درمان را در مقاله بوتاکس لبخند لثه ای و خط خنده پیدا میکنید.
9. تزریق بوتاکس برای لیفت لب
یکی از راههای برجسته کردن لب فوقانی تزریق بوتاکس است که خیلی ملایم تر از تزریق فیلر(ژل) است و البته ارزانتر ولی با دوام کمتر. در میان انواع بوتاکس صورت، بوتاکس لب یکی از تخصصی ترین تزریق ها محسوب می شود که الزاما باید توسط پزشک مجرب انجام شود تا عوارض جانبی آن به حداقل برسد. بایدها و نبایدهای تزریق توکسین بوتولینوم برای لیفت لب را در مقاله لیفت لب با بوتاکس می توانید مطالعه کنید.
10. تزریق توکسین بوتولینوم برای خطوط ماریونت
خطوط ماریونت چینهایی هستند که از قسمت خارجی لب پایین به شکل مایل به سمت خارج و پایین کشیده می شوند. این چینها تاثیر بسیار زیادی در چهره دارند و از بین بردن آنها نقش زیادی در جوانسازی صورت دارد. ما در مقاله بوتاکس برای درمان خطوط ماریونت توضیحات جامعی در باره این درمان داده ایم.
درمان این خطوط به روشهای گوناگون انجام می شود مانند تزریق فیلر یا ساب سیژن، اما توکسین بوتولینوم هم می تواند در درمان آنها به ویژه در مراحل اولیه ایجاد آنها موثر باشد. مطالب بیشتر در مورد بوتاکس ماریونت را میتوانید در مقاله بوتاکس خط ماریونت مطالعه کنید.
11. تزریق بوتاکس برای بالا بردن نوک بینی
همانطور که قبلا اشاره شد، یکی از تغیراتی که با افزایش سن ایجاد می شود افتادگی بینی و خمیده شدن آن است که باعث می شود کل صورت افتاده تر به نظر برسد. یکی از درمانهایی که می توان برای آن انجام داد استفاده از بوتاکس بینی است.
12. بوتاکس خط خنده
خط خنده چینهایی هستند که از کناره خارجی بینی به سمت لبها کشیده می شوند و هنگام لبخند زدن ایجاد می شوند. تا زمانی که این خطوط فقط به صورت دینامیک هستند و فقط هنگام خندیدن دیده می شوند مشکلی وجود ندارد و حتی باعث زیباتر دیده شدن لبخند و نمای برجسته تر در گونه ها می شوند اما به مرور زمان و در صورت شدید بودن قدرت عضلات این چینها در هنگام استراحت هم دیده شده و باعث ایجاد خطوط استاتیک در این ناحیه می شوند.
این خطوط از خطوطی هستند که تاثیر زیادی در افزایش سن ظاهری فرد دارند و معمولا افراد به خصوص خانمها به وجود آنها خیلی حساس هستند. هر چند درمان اصلی این خطوط تزریق فیلر یا ژل است اما بوتاکس هم می تواند در درمان آنها به کار رود.
13. بوتاکس برای درمان چینهای چانه
در برخی از افراد چینهایی بر روی چانه ایجاد می شود که معمولا دینامیک هستند و هنگام حرکت عضلات ایجاد می شود.تزریق بوتاکس صورت بهترین درمان این چینها به حساب می آید. اطلاعات کامل تزریق بوتاکس چانه را میتوانید در مقاله تزریق بوتاکس چانه برای از بین بردن چروکهای چانه بیابید.
-
تزریق بوتاکس در گردن
یکی از مشکلات شایع با بالا رفتن سن خطوط گردن است که یکی از بهترین درمانها برای از بین بردن آنها بوتاکس است. با افزایش سن فعالیت عضلات باعث ایجاد چروک می شود و حتی خود بافت عضلات زیر پوست به شکل نوارهایی قابل مشاهده می شوند. ریلکس کردن این عضلات با تزریق بوتاکس نه تنها باعث برطرف شدن چروکها می شود بلکه با برداشته شدن فشار این عضلات بر سایر عضلات سطحی صورت باعث لیفت صورت هم می شود.
ما تزریق بوتاکس گردن را در چهار مقاله زیر به طور کامل شرح داده ایم:
14. بوتاکس گردن برای از بین بردن نوارهای عمودی گردن
15. لیفت گردن نفرتیتی با تزریق بوتاکس
16. تزریق بوتاکس برای خطوط گردنبند
17. تزریق بوتاکس دکولته برای جوانسازی دکولته
-
تزریق بوتاکس برای درمان تعریق بیش از حد
اگر قبلا تجربه تزریق بوتاکس پیشانی یا بوتاکس صورت را داشته اید شاید متوجه شده باشید که ناحیه پیشانی شما پس از تزریق دیگر عرق نمی کند. بوتاکس همانطور که مانع رسیدن پیامهای عصبی به عضلات می شود ارتباط بین اعصاب و غدد عرق را هم بلوک می کند و در نتیجه مانع ترشح عرق می شود.
تعریق زیاد به خصوص در ناحیه زیر بغل یا کف دست و پا یکی از آزاردهنده ترین مشکلات است که با فعالیتهای شغلی و اجتماعی هم تداخل دارد و باعث مشکلات روحی برای برخی افراد می شود. همانطور که گفتیم یکی از درمانهای موثر و سریع تعریق بیش از حد تزریق بوتاکس به زیر بغل و کف دست و پا است. برای مطالعه بیشتر درمان تعریق با تزریق بوتاکس می توانید به این سه مقاله مراجعه کنید:
18. تزریق بوتاکس زیر بغل برای از بین بردن تعريق
19. تزریق بوتاکس کف دست و پا برای از بین بردن تعريق
20. تزریق بوتاکس برای تعریق پوست سر و پیشانی
21. درمان میگرن با بوتاکس
هر چند هنوز مکانیسم دقیق آن مشخص نیست اما تزریق بوتاکس در نواحی خاصی از سر باعث کاهش سردردهای میگرنی می شود. در افرادی که سردردهای مکرر میگرنی دارند که به درمانهای معمول جواب نمی دهند یکی از درمانهای موثر تزریق بوتاکس برای میگرن است. هر چند این درمان شاید در فیلد زیبایی نگنجد اما جز درمانهای متداول در پزشکی است. در مقاله بوتاکس میگرن- تزریق بوتاکس برای درمان سردرد می توانید اطلاعات کامل این درمان موثر را بیابید.
22. کنترل آکنه
یکی از کارهایی که احتمالا تا کنون نمیدانسته اید میتوان با بوتاکس انجام داد درمان جوشهای آکنه است. این دارو می تواند باعث کاهش فعالیت غدد چربی پوست شود و آکنه را کنترل کند. برای اینکار پزشک مقادیر اندکی از آن را به صورت خیلی سطحی تزریق می کند که باعث می شود بدون اینکه تاثیری روی عضلات داشته باشد باعث درمان آکنه شود. بهترین ناحیه ای که می توان این درمان را انجام داد ناحیه پیشانی است.
در پایان باید به این نکته توجه داشته باشید که تزریق بوتاکس به خصوص در قسمتهای تحتانی صورت جز تزریقات پیشرفته محسوب می شود که الزاما باید توسط پزشکان مجربی انجام شود که به خوبی با آناتومی این نواحی آشنایی دارند تا عوارضی برای شما ایجاد نشود.
