درمان سنگ‌های ادراری در اورولوژی بسیار مهم هست و سوالی! به ده نکته مهم در این مورد توجه کنید:
نکته اول: در بیماری که دچار سپسیس به همراه سنگ انسدادی شده است، باید بسرعت سیستم جمع کننده را دکمپرس کرد. در این حالت باید به کمک درناژ از راه پوست یا استنت گذاشتن در حالب، درمان قطعی سنگ تا برطرف شدن سپسیس به تعویق بیافتد.
نکته دوم: بیش از ۹۰% از سنگ‌های ادراری با ESWL (سنگ‌شکنی برون اندامی) قابل درمان است. از جمله کنترااندیکاسیون‌های مطلق این روش می‌توان به عفونت حاد ادراری، دیسکرازی انعقادی، انسداد دیستال به سنگ (درمان نشده) و حاملگی اشاره کرد.
نکته سوم: از جمله کنترااندیکاسیون‌های PCNL (نفرولیتوتومی از راه پوست) می‌توان به مصرف داروهای ضد انعقادی، عفونت ادراری درمان نشده، محل غیر معمول روده در مسیر دسترسی به سنگ، تومور در مسیر احتمالی دسترسی به سنگ و تومور بدخیم و احتمالی کلیه اشاره کرد.
نکته چهارم: برخلاف ESWL اندازه و جنس سنگ تاثیر زیادی در نتایج PCNL ندارد.
نکته پنجم: سنگ‌های اگزالات کلسیم منوهیدرات، سیستین و بروشیت کمتر برای درمان با ESWL مناسب هستند.
نکته ششم: سنگ‌هایی که در سی‌تی اسکن بدون ماده حاجب دانسیته بیش از ۱۰۰۰ واحد هانسفیلد دارند، سفت هستند و کمتر به درمان با ESWL پاسخ می‌دهند.
نکته هفتم: اندازه سنگ مهم‌ترین عامل تعیین کننده در انتخاب روش درمانی است. وقتی اندازه سنگ از ۲.۵ سانتی‌متر بیشتر می‌شود، میزان تاثیر ESWL در درمان آن بشدت کم می‌شود. اما تاثیر PCNL ارتباطی به اندازه سنگ ندارد. بنابراین بطور خلاصه: الف) در سنگ‌های زیر ۱ سانتی‌متر، ESWL درمان انتخابی است؛ ب) در سنگ‌های ۱ تا ۲ سانتی‌متری، اغلب ESWL مناسب است، مگر آن که جنس سنگ یا محل آن مناسب نباشد؛ ج) در سنگ‌های ۲ تا ۳ سانتی‌متری PCNL روش انتخابی است.
نکته هشتم: سنگ شاخ گوزنی سنگی است که لگنچه و حداقل دو کالیس را اشغال کرده باشد. شایع‌ترین علت سنگ‌های شاخ گوزنی سنگ‌های استرووایت هستند. برای درمان این سنگ‌ها از PCNL و جراحی باز استفاده می‌شود. PCNL درمان خط اول است.
نکته نهم: برای درمان سنگ‌های مثانه می‌توان از سیستولیتولاپکسی استفاده کرد: سنگ به کمک اندوسکوپی مثانه خرد و خارج می‌شود. از جمله کنترااندیکاسیون‌های این روش می‌توان به مثانه کوچک، سنگ‌های متعدد و بزرگ‌تر از ۲ سانتی‌متر، سنگ مثانه در کودکان و تنگی مجرا اشاره کرد.
نکته دهم: اگر قطر سنگ حالب کمتر از ۰.۵ سانتی‌متر باشد، احتمال دفع خودبخود آن زیاد است.
