آبله مرغان مبحثی مهم و بشدت سوالی است. هم در عفونی و هم در کودکان از این مبحث سوال میآید و در عین حال از نظر بالینی نیز مهم است. بدون تردید هر کدام از ده نکته زیر یک سوال را پوشش میدهند. خواندن نکات زیر از واجبات است!
نکته اول: در آبله مرغان بیمار از ۴۸ ساعت پیش از بروز راش وزیکولر تا کراسته شدن تمامى وزیکلها مىتواند عفونت را منتقل کند.
نکته دوم: در آبله مرغان در برخى از بیماران ۱ تا ۲ روز پیش از آغاز راش پوستى، علایم مقدماتى وجود دارد. ضایعات پوستى بصورت ماکولوپاپول آغاز مىشوند و در طى ساعتها تا روزها به وزیکل تبدیل مىشوند. ضایعات پوستى آبله مرغان در مراحل مختلف تکامل هستند و از تنه و صورت آغاز مىشوند و بسرعت گسترش مىیابند تا دیگر نواحى بدن را درگیر کنند. ضایعات آبله مرغان کوچک هستند (قطر بین ۵ تا ۱۰ میلىمتر) و بر روى قاعدهاى اریتماتو قرار دارند و بصورت گروهى در طول ۲ تا ۴ روز ایجاد مىشوند.
نکته سوم: شایعترین عارضه عفونى آبله مرغان، عفونت باکتریایى ثانویه پوست است.
نکته چهارم: در کودکان مبتلا به آبله مرغان، شایعترین محل درگیرى خارج پوستى CNS است. معمولاً در حدود ۲۱ روز پس از آغاز راش پوستى، سندرمى شامل آتاکسى حاد مخچهاى و تحریک مننژ ظاهر مىگردد. در این حالت CSF حاوى لنفوسیت بوده، سطح پروتئینهاى آن افزایش دارد.
نکته پنجم: در آبله مرغان درگیرى CNS در کودکانى که اختلال ایمنى ندارند، عارضهاى خوشخیم است و اغلب نیازى به بسترى کردن بیمار در بیمارستان وجود ندارد و بجز درمان حمایتى نیازى براى هیچ نوع درمان خاصى (تجویز آسیکلوویر) احساس نمىشود.
نکته ششم: پنومونى واریسلایى وخیمترین عارضه آبله مرغان است و بیشتر در بالغین دیده مىشود تا کودکان!
نکته هفتم: پنومونى واریسلایى معمولاً ۳ تا ۵ روز پس از آغاز بیمارى شروع مىشود و با تاکىپنه، سرفه، تنگى نفس و تب خود را نشان مىدهد. همچنین سیانوز، درد پلورتیک قفسه سینه و هموپتیزى نیز از دیگر تظاهرات شایع بیمارى مىباشند. در رادیوگرافى، ارتشاحهاى ندولر و پنومونیت بینابینى دیده مىشود.
نکته هشتم: درمان آبله مرغان در بیمارى که ایمنى طبیعى دارد، متوجه پیشگیرى از عوارض است: ۱ـ رعایت بهداشت: حمام کردن روزانه؛ ۲ـ کوتاه کردن ناخنها: مىتوان با مراقبت دقیق از پوست، بویژه به همراه کوتاه کردن ناخنها از عفونت ثانویه پوست جلوگیرى کرد. ۳ـ داروهاى ضد خارش: مىتوان به کمک پانسمان موضعى و یا تجویز داروهاى ضد خارش، این علامت بیمارى را از بین برد. ۴ـ تجویز آسیکلوویر: در نوجوانان و افراد بالغى که از آغاز آبله مرغان آنها ۲۴ و یا کمتر از ۲۴ ساعت گذشته باشد، مىتوان آسیکلوویر یا والاسیکلوویر یا فامسیکلوویر تجویز کرد. همچنین در کودکان کمتر از ۱۲ سال نیز در صورتى که از ابتداى سیر بیمارى کمتر از ۲۴ ساعت گذشته باشد، تجویز آسیکلوویر کمک کننده خواهد بود.
نکته نهم: براى کودکان مبتلا به آبله مرغان نباید آسپیرین تجویز شود، چرا که مىتواند منجر به ایجاد سندرم رِى شود.
نکته دهم: براى پیشگیرى از عفونت VZV از روشهاى زیر استفاده مىشود: ۱ـ واکسن ویروسى تضعیف شده؛ ۲ـ ایمیون گلوبولین واریسلا زوستر (VZIG): در افرادى که مستعد ابتلا به بیمارى هستند، در معرض خطر ابتلا به عوارض بیمارى قرار دارند و تماس قابل توجهى داشتهاند، VZIG تجویز مىشود. VZIG باید در مدت ۹۶ ساعت (ترجیحا ۷۲ ساعت) از زمان تماس تجویز شود. 3ـ درمان ضد ویروسى: در افرادى که در معرض خطر هستند و بیش از ۹۶ ساعت از زمان تماس آنها گذشته است، مىتوان از پروفیلاکسى ضد ویروسى استفاده کرد. درمان ۷ روز پس از تماس شدید آغاز مىشود. این روش از شدت بیمارى مىکاهد، اما بطور کامل از بیمارى پیشگیرى نمىکند.