ده نکته بسیار بسیار مهم در مورد کیست فولیکولى تخمدان بخوانیم که از جمله کیست هاى فونکسیونل تخمدان است و بارها از آن سؤال آمده است.
نکته اول: اگر فولیکل تخمدانى در حین تکامل پاره نشود، تخمک گذارى روى نمىدهد و ممکن است کیست فولیکولر ایجاد شود. این روند سبب طولانى شدن مرحله فولیکولر سیکل قاعدگى مىشود و در نتیجه بطور موقت آمنوره ثانویه بوجود مىآید.
نکته دوم: کیستهاى فولیکولر توسط سلولهاى گرانولوزاى طبیعى پوشیده شدهاند و مایع درون آنها پر از استروژن است.
نکته سوم: کیست فولیکولر زمانى از نظر بالینى اهمیت پیدا مىکند که بحدى بزرگ شود که درد ایجاد کند یا بیش از یک دوره قاعدگى باقى بماند. کیست فولیکولر مى تواند بیش از ۵ سانتىمتر اندازه پیدا کند.
نکته چهارم: علایم کیستهاى فولیکولر شامل این موارد مىشوند: ۱ـ درد خفیف تا متوسط و یک طرفه پائین شکم؛ ۲ـ تغییر در سیکل قاعدگى.
نکته پنجم: در بیمار مبتلا به کیست فولیکولر در معاینه لگنى، تندرنس یک طرفه آدنکس وجود دارد و تودهاى متحرک و کیستیک در آدنکس لمس مى شود.
نکته ششم: براى کمک به تشخیص کیست فولیکولر، علاوه بر معاینه بالینى مىتوان از سونوگرافى لگنى هم استفاده کرد؛ همچنین در بیمارانى که در سنین بارورى به سر مىبرند و دچار کیستى با قطر بیشتر از ۵ سانتىمتر هستند، توصیه به انجام سونوگرافى مىشود.
نکته هفتم: بیشتر کیستهاى فولیکولر در مدت ۶ هفته خودبخود برطرف مىشوند.
نکته هشتم: تجویز کنتراسپتیو براى سرکوب تحریک گنادوتروپینى کیست، سبب کوچکتر شدن کیست موجود نمى شود، اما مىتواند ایجاد کیست جدید را سرکوب کند و اجازه بدهد مشکل موجود حل شود.
نکته نهم: اگر کیست فونکسیونل با وجود درمان انتظارى باقى بماند، باید به وجود نوعى نئوپلاسم یا کیستى از نوع دیگر شک کرد و با کمک روش هاى تصویربردارى و یا جراحى اقدام به بررسى بیشتر نمود.
نکته دهم: گاه پارگى کیست فولیکولر سبب درد حاد لگن مىشود. از آنجا که رها شدن مایع فولیکولر به داخل فضاى پریتوان تنها علایم موقت ایجاد مى کند، بندرت نیاز به مداخله جراحى مىشود. تجویز مسکن براى مدتى کوتاه سبب بهبود علامتى بیمار مىشود.